KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 30 KWIETNIA

30 KWIETNIA Słońce w znaku Byka

Dzień Holocaustu – obchodzony w Izraelu
Dzień Metalowca. Dzień Transportowca i Drogowca
Święto narodowe Szwecji, rocznica urodzin króla Karola XVI Gustawa (1946)
Demokratyczna Republika Konga – Dzień Edukacji
Meksyk – Dzień Dziecka
Wietnam – Dzień Zwycięstwa
Celtowie – wigilia Beltane
Wikingowie – noc Walpurgi
Święto 3 Pułku Przeciwlotniczego im. płk. Włodzimierza Ludwiga w Koszalinie

Cytaty na dziś:

– Większość rzeczy uniwersalnych jest niedoskonała. Dlatego mężczyzna często ma żonę i kochankę.
– Naród, który traci pamięć, traci sumienie. Zbigniew Herbert (1924 – 1998)
– Zawsze im czas szczęśliwszy, tym krótszy. Pliniusz Młodszy
– Prawo Murphy’ego: Gorąca lutownica wygląda dokładnie tak samo jak zimna.

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1848 Powstańcy wielkopolscy pod dowództwem Ludwika Mierosławskiego pokonali Prusaków pod Miłosławiem.

1869 Urodził się Hans Poelzig, niemiecki architekt. Zaprojektował m.in. wieżę wodną z halą targową w Poznaniu, 1911 oraz Fabrika Moritz Milch & Co. w podpoznańskim Luboniu, 1911-1912 (obecnie Zakłady Chemiczne im. Romana Maya) (zm. 1936).

Wieża Górnośląska w Poznaniu – wieża wodna z halą targową w Poznaniu, zbudowana w 1911 roku przez niemieckiego architekta Hansa Poelziga, przy okazji organizacji przez władze niemieckie wystawy przemysłu, rzemiosła i rolnictwa (Wystawa Wschodnioniemiecka). W 1921 była jednym z budynków goszczących pierwszy Targ Poznański, imprezę przekształconą kolejno w Międzynarodowe Targi Poznańskie. Do 1928 roku powstał kompleks wielu innych budynków i hal, na których rok później zorganizowano Powszechną Wystawę Krajową, którą odwiedziło 4,5 mln osób z całego świata. W 1945 roku wieża została uszkodzona, nie zdecydowano się na jej odbudowę. Postawiono w tym miejscu “Iglicę” (istniejący do dziś pawilon 11.) [źródło wikipedia]

1871 W Poznaniu powstał Związek Spółek Zarobkowych i Gospodarczych.

1875 Urodził się Stanisław Jagmin– polski rzeźbiarz i ceramik.

W roku 1920 został kierownikiem Wydziału Rzeźby i Ceramiki w Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu. W latach 1925-1936 prowadził Wydział Ceramiki. Współorganizował fabryki ceramiki w Chodzieży i Ostrzeszowie.

Po II wojnie światowej, w latach 1944-1952 był konserwatorem w Zarządzie Miasta Stołecznego Warszawy i zajmował się odbudową pomników oraz rzeźb parkowych.

Jagmin był niestrudzonym eksperymentatorem w dziedzinie technologii ceramicznych i ich zastosowania w architekturze. Początek jego twórczości przypada na okres secesji. W tym czasie tworzył naczynia i rzeźby ceramiczne pokryte szkliwami typu flambé, tworzącymi wielobarwne, kontrastowe nacieki.

Po okresie fascynacji secesją, późniejsza twórczość, bliższa jest klasycyzmowi. Przed wojną w parku im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu stanął pomnik dla uczczenia Antoniego Malczewskiego Pożegnanie Wacława z Marią nosił cechy akademizmu (został zniszczony w 1939 roku). Również w Poznaniu, spod ręki artysty wyszedł pierwotny (nieistniejący) pomnik Powstańców Wielkopolskich na Górczynie. [grafika: Stanisław Jagmin – Portret, fot S. Ulatowski, 1929, MKZ w Poznaniu / Cyryl]

1928 Położenie kamienia węgielnego pod budowę Wyższej Szkoły Handlowej.

1945 W kwietniu 1945 roku Poznań miał 242.454 mieszkańców w tym 137.390 kobiet, 950 par zawarło związek małżeński, zmarły 792 osoby, 183 to śmierć “przypadkowa”, 118 na serce, 106 na gruźlicę, 5 na dur brzuszny, 25 osób zmarło na grypę, 6 popełniło samobójstwo. W mieście zarejestrowano 1500 Niemców.

Plac Świętokrzyski, fot. Mirosław Pomorski / Miejski Konserwator Zabytków

1947 W Poznaniu urodził się Zygmunt Józefczak, aktor teatralny i filmowy, który współpracował m.in. z Konradem Swinarskim, Andrzejem Wajdą i Krystianem Lupą. Przez ponad 50 lat był związany z krakowskim Starym Teatrem.

Był aktorem teatralnym, filmowym i telewizyjnym oraz wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Na wielkim ekranie można go było oglądać w “Janie Pawle II” Johna Kenta Harrisona, “Karolu – człowieku, który został papieżem” Giacomo Battiato oraz “Prawdziwych zbrodniach” Alexandrosa Avranasa. Na swoim koncie miał również liczne role w Teatrze Telewizji.

Zmarł 22 lipca 2022, w wieku 75 lat. W postach pod nekrologiem na facebooku, swoje wspomnienie odnotowała Barbara Kieliszewska: Znałam Go w czasach licealnych. Uczyliśmy się w równoległych klasach w VIII LO w Poznaniu. Recytowaliśmy wiersze na akademiach szkolnych, braliśmy udział w konkursach recytatorskich. Był wyjątkowym chłopcem.

1958 W Poznaniu urodził się Grzegorz Stróżniak, klawiszowiec i wokalista zespołu Lombard. Grupa największą popularność zdobyła w pierwszej połowie lat 80-tych. Przebojami stały się utwory: „Przeżyj to sam”, „Szklana pogoda” oraz „Adriatyk ocean gorący”.

1961 W Poznaniu zmarł Wojciech Bąk, polski pisarz, prozaik i poeta, tworzący głównie w ramach liryki religijnej. Tworzący jako pisarz katolicki, po kilkuletnim przygotowaniu pod koniec życia stał się członkiem parafii ewangelicko-augsburskiej. (ur. 1907).

Publikował w „Skamandrze”, „Wiadomościach Literackich”. Do 1939 roku był nauczycielem poznańskich szkół średnich, m.in. Liceum św. Marii Magdaleny. W 1935 roku otrzymał Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury.

Po wojnie redagował, wraz z Jarosławem Iwaszkiewiczem, „Życie Literackie” (1945–47). W latach 1945–1947 lat prezes oddziału poznańskiego Związku Literatów Polskich, w 1945 otrzymał nagrodę literacką miasta Poznania, w 1949 nagrodę Episkopatu Polski.

Po szczecińskim zjeździe Związku Literatów Polskich w 1949 roku, na którym przyjęto socrealizm jako obowiązujący kierunek literacki, publikacja religijnej poezji Bąka stała się niemożliwa. Od 1946 roku był też atakowany na łamach „Woli Ludu”.

W czerwcu 1950 roku na warszawskim zjeździe Związku Literatów Polskich zapowiedział zamiar wygłoszenia przemówienie o niszczeniu przez Żydów literatury i kultury polskiej, a następnie popełnienie samobójstwa. Wyprowadzony z sali, być może przez pracowników UB, został zamknięty w szpitalu psychiatrycznym. Pobyt w tym zakładzie, podczas którego był bity, poważnie osłabił jego zdrowie. Wypuszczony pół roku później, stał się niewygodny dla poznańskiego środowiska kulturalnego; uznano go za antysemitę, podejrzany był także jego homoseksualizm. 18 maja 1952 roku został zatrzymany i ponownie zamknięty w szpitalu psychiatrycznym w Dziekance.

Niektórzy członkowie poznańskiego ZLP rozpoczęli starania o jego ubezwłasnowolnienie, jednak w kwietniu 1953 Bąk, na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej, został wypuszczony ze szpitala. W maju 1953 roku został usunięty ze związku (przywrócono mu członkostwo po październiku 1956, jednak wówczas sam z niego zrezygnował).

W 1956 wydawnictwo Pallotinum opublikowało jego tom poezji Modlitewnik, następne tomiki wydawał m.in. PAX. Jednak prześladowania i inwigilacja Bąka trwały nadal (w 1960 roku był więziony), a sam poeta odizolował się od otoczenia. Zmarł 30 kwietnia 1961 roku w niejasnych okolicznościach.

1962 Otwarcie Muzeum Historii Ruchu Robotniczego im. Marcina Kasprzaka w Odwachu na Starym Rynku.

Odwach w Poznaniu, początek lat 70-tych

1978 W Parku Mickiewicza rozpoczął się tradycyjny majowy kiermasz książek. Zdjęcia Stanisława Wiktora z Archiwum Cyryl

1986 Jak usprawnić śródmiejski handel, uczynić z lokali handlowych i gastronomicznych przy pl. Wolności i ulicach Czerwonej Armii, 27 Grudnia i Al. Marcinkowskiego prawdziwą wizytówkę targowego miasta – dyskutowano na XII sesji Dzielnicowej Rady Narodowej Stare Miasto. [Źródło: Kronika Miasta Poznania nr 3/87]

2006 W Indiach zmarł Marian Żelazek, zakonnik, werbista pracujący na rzecz ubogich w Afryce. (ur. 1918). Urodził się w Palędziu koło Poznania.

Uniwersytet Medyczny w Poznaniu 3 października 2000 roku przyznał mu Medal im. Karola Marcinkowskiego “za zasługi w niesieniu pomocy charytatywnej i medycznej trędowatym”. W roku 2002 zgłoszony został przez Ruch Solidarności z Ubogimi Trzeciego Świata MAITRI jako oficjalny kandydat do Nagrody Nobla, w tym samym roku otrzymał statuetkę “Złotego Hipolita” – nagrodę Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. W 2005 r. otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Poznania. W roku 2005 otrzymał Nagroda imienia Sérgio Vieira de Mello, przyznawaną przez Stowarzyszenie Willa Decjusza.

W 1975 r. został skierowany do pracy w świętym mieście hinduizmu Puri. Tam zajmował się pracą wśród trędowatych, ludzi odrzuconych, marginalizowanych i po-zostawionych samym sobie. W roku 1980 otworzył dla nich leprozorium, a w 1984 szkołę dla dzieci z rodzin trędowatych.  Jego ogromne zaangażowanie i prostota życia sprawiły, że cieszył się autorytetem i uznaniem wśród elit wyznawców hinduizmu.

W 1988 r. otworzył schronisko dla bezdomnych trędowatych, a rok później mały szpital, który dał początek wiosce trędowatych. Jego posługa misyjna w Indiach trwała 56 lat.

22 lutego 2007 r. Senat Rzeczypospolitej Polskiej, uznał ks. Mariana Żelazka SVD „za godny naśladowania wzór Polaka, przełamującego bariery między ludźmi, w duchu chrześcijańskiego ekumenizmu i uniwersalizmu”.

ZDARZYŁO SIĘ 30 KWIETNIA

1310 Urodził się Kazimierz III Wielki – król Polski od 1333 r., ostatni król z dynastii Piastów. W okresie rządów Kazimierza Wielkiego terytorium Polski ze 106 tys. km. kw. wzrosło do 270 tys. km. kw. Zmarł w Krakowie 5 listopada 1370 roku.

1553 Urodziła się Ludwika Lotaryńska, królowa Francji, księżna Mercoeur, prawdopodobnie kochanka króla Henryka III – później została jego żoną. Po śmierci męża pogrążyła się w wielkiej rozpaczy i do końca życia nosiła żałobę. Mieszkała w zamku Chenonceau. Kazała nawet zmienić tapety w swojej sypialni na czarne. (zm. 1601).

1632 Zmarł Zygmunt III Waza, od 1587 król Polski. Syn króla szwedzkiego Jana III Wazy i Katarzyny Jagiellonki Urodził się 20 czerwca 1566 roku w Gripsholmie.

1789 Pierwszym prezydentem Stanów Zjednoczonych Ameryki został Jerzy Waszyngton.

1857 W paryskich księgarniach ukazała się drukiem powieść Gustava Flauberta “Pani Bovary”.

1877 Francuski poeta i naukowiec, Charles Cross złożył do depozytu we francuskiej Akademii Nauk, kopertę zawierającą pierwszy znany projekt fonografu.

1897 Angielski fizyk Joseph John Thomson ogłosił odkrycie elektronu. Określił go mianem korpuskuły

1904 Christian Hülsmeyer opatentował aparat zdolny przechwycić falę odbitą przez statek – prototyp radaru.

1904 Po raz pierwszy wprowadzono do sprzedaży lody typu rożek.

1925 Urodziła się Maria Zbyszewska, polska aktorka. Była pierwszą żoną aktora Ludwika Benoit, matką aktora Mariusza Benoit. Szerokiej publiczności była znana przede wszystkim z roli Mani Pawlak (żony Kazimierza) w filmach o Kargulach i Pawlakach. (zm. 1985).

1933 Urodził się Willie Nelson, jeden z najpopularniejszych piosenkarzy country. Zaczynał jeszcze na początku lat 60. i nadal nagrywa. Jego największym przebojem było nagranie “Always On My Mind” (1982) oraz duet z Julio Iglesiasem “To All The Girls I’ve Loved Before” (1984). Często występuje w filmie. Na koncie ma role w obrazach „Thief”, „Barbarosa”, „Doctor Quinn”.

1938 Mecz o puchar Ligi Angielskiej był po raz pierwszy transmitowany przez telewizję.

1939 Nowojorskie planetarium jako pierwsze wykorzystało promienie kosmiczne do wytworzenia prądu, zasilał on kolorowe żarówki na Wystawie Światowej; właśnie podczas otwarcia tej wystawy Franklin Roosevelt został pierwszym pokazanym w telewizji prezydentem.

1940 W walce z Niemcami pod Anielinem zginął major Henryk Dobrzański – „Hubal”.

1946 Święto narodowe Szwecji, rocznica urodzin króla Karola XVI Gustawa.

1947 Wyprodukowano pierwszy traktor typu “Ursus”.

1947 Do Polski z wojennej tułaczki powrócił m/s “Batory”.

1951 W Londynie urodził się Jacek Rostowski, polski polityk. Od 2007 minister finansów w rządzie D. Tuska. Posiada obywatelstwo zarówno brytyjskie, jak i polskie. Jego ojciec był osobistym sekretarzem i tłumaczem Tomasza Arciszewskiego.

1955 Ogłoszono odkrycie 101 pierwiastka Mendelewa.

1956 Urodził się Lars von Trier, duński reżyser filmowy, współtwórca manifestu Dogma 95, wzywającym do powrotu do minimalizmu w sztuce filmowej.

1973 Paul McCartney wydał płytę “Red Rose Speedway” z piosenką “My Love”.

1976 W Legnicy urodziła się Magda Mołek, polska prezenterka telewizyjna.

1981 W Polsce wprowadzono kartki na mięso, jego przetwory, masło, mąkę i kaszę.

1983 Wyspa, Drzewo, Zamek – Perfect – Nr 1 w 54. notowaniu LP3.

1988 Paul McCartney ogłosił, że podpisał kontrakt z radziecką wytwórnią płytową Melodia na wydanie albumu z 13 jego największymi przebojami.

1991 W Zwickau zszedł z taśmy montażowej ostatni Trabant – samochodowy cud NRD.

1991 Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło konwencję o prawach dziecka.

1993 Sejm przyjął ustawę o Narodowych Funduszach Inwestycyjnych – Program Powszechnej Prywatyzacji.

1994 Na 39 Festiwalu Eurowizji w Dublinie Edyta Górniak zajęła drugie miejsce.

2000 Papież Jan Paweł II kanonizował błogosławioną siostrę Faustynę. Faustyna Kowalska jest pierwszą rodowita Polką zaliczoną w poczet świętych.

Urodzeni 30 kwietnia to ludzie czynu obdarzeni zdolnościami intelektualnymi i ogromną pomysłowością. Cechuje ich także pewność siebie i dążenie – nierzadko na siłę – do upragnionego celu. Ich największą wadą jest brak hamulców moralnych.

Imieniny obchodzą: Marian, Katarzyna, Ludwik, Lilia

Marian, imię łacińskie; w kręgu kultury chrześcijańskiej oznacza tyle co maryjny, a Maria znaczy „napawać radością”, a w kręgu kultury rzymskiej tyle co związany z Mariuszem. Marian jest mężczyzną bardzo odpowiedzialnym, niezwykle troskliwym o dom i rodzinę, zawsze można polegać na jego słowie i obietnicy, jest bardzo rozsądny o wielkiej intuicji i znajomości ludzkiej natury. Lubi odpoczynek na łonie przyrody i ciekawe podróże z kimś bliskim. Szczęśliwym kolorem Mariana jest kolor niebieski, a szczęśliwym zwierzęciem gołąb.

Katarzyna (gr. Katharos – czysty, bez skazy, prawy) – imię żeńskie pochodzenia greckiego. Katarzyny są godne podziwu, szacunku i uznania. Są bowiem szlachetne, prostolinijne, stałe w przekonaniach i pracowite. Nie mają szacunku do osób dwulicowych, krętaczy i kłamczuchów. Bardzo lubią czytać, mają duże uzdolnienia artystyczne. Imię to ma greckie pochodzenie i znaczy – czysty, bez skazy, prawy. Znane imienniczki: Katarzyna Szwedzka (XV w.), córka św. Brygidy, Katarzyna z Sieny (XVI w.) mistyczka włoska; Katarzyna Bora, żona Lutra; Katarzyna Jagiellonka, córka Zygmunta Starego i Bony, żona króla szwedzkiego Jana III Wazy, matka Zygmunta III, króla Polski, Katarzyna I, żona Piotra I, caryca Rosji; Katarzyna II caryca Rosji (XVIII w.) (właściwie Zofia Augusta księżna Anhalt – Zerbst). Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Catharina, ang. Catharine, niem Katharina, ros. Ekaterina, hiszp. Catalina.

Powiedzenia: Kasza i Kasia są to dwie potrawy: jedna na pożytek, druga dla zabawy.

Każda Kasia trafi na swego Jasia.  Kiedy słońce na zachodzie, nasza Kaśka do roboty.

Kto co lubi: Ksiądz Kaśkę, organista Marynę.

Imię Ludwik ma pochodzenie germańskie. Łączy się je ze słowami “głośny, słynny, sławny” oraz “walka, wojna, bitwa”. Mężczyzna o imieniu Ludwik jest uczuciowy, szlachetny i towarzyski. Jest uzdolnionym organizatorem, posiada dobre przygotowanie naukowe. Jest człowiekiem ugodowym, unika konfliktów. Lubi podróże, smaczne i wyszukane potrawy oraz kontakt z naturą.