KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 26 LIPCA

Słońce w znaku Lwa

Święto Narodowe Malediwów. Rocznica uzyskania niepodległości.

Człowiek urodzony 26 lipca jest ognisty, mocno zbudowany, mówiący głośno, o przenikliwym spojrzeniu. Dzielny, rezolutny, wymowny, wspaniałomyślny – wystarcza sam sobie. Z powodu swej dużej odwagi przechodzącej nawet czasem w zuchwałość – naraża się niepotrzebnie na niebezpieczeństwa. Pragnie władzy i zaszczytów – ale odznacza się też dużym poczuciem honoru i godności.

Jest zdolny i bardzo elastyczny; wykazuje często duże zdolności literackie i krasomówcze. Interesuje się wszystkim, co piękne i wzniosłe a jego wyobraźnia jest bardzo żywa. Jest pełnym entuzjazmu, ale jego ufność łatwo może przerodzić się w niedowierzanie. Gdy się raz zrazi do kogoś – nie da się później przekonać. Prowadzi życie dość nieregularne, niczym się nie krępuje i pozwala sobie na wybryki.

26 lipca – Wspomnienie świętych Anny i Joachima, rodziców Matki Bożej.

Cytaty na dziś:

•    Punktualność jest grzecznością królów. Ludwik XVIII.
•    Ten, kto cię obraził, jest albo silniejszy, albo słabszy od ciebie; jeżeli słabszy, oszczędź go, jeżeli silniejszy, oszczędź siebie. Seneka Starszy
•    Dowodem odwagi nie jest umrzeć, lecz żyć. Vittorio Alfieri

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1437 Wymienieni panowie z Górki proszą biskupa poznańskiego Stanisława Ciołka o erygowanie ufundowanego przez nich kościoła parafialnego w Kórniku.

1597 Zmarł Łukasz Kościelecki, biskup poznański i przemyski, benedyktyn.

W 1570 został opatem w Lubiniu. 5 grudnia 1575 został prekonizowany biskupem przemyskim, jednak nadal rezydował w Lubiniu. 4 marca 1577 przeniesiony został na biskupstwo poznańskie, w którym rządy objął 6 maja 1577. Podczas sprawowania tego urzędu przeprowadził cztery synody diecezjalne. W swojej działalności dążył do usunięcia skutków reformacji.

Nagrobek Łukasza Kościeleckiego w poznańskiej katedrze, fot: wikipedia.pl

1802 W kościele Bożego Ciała (przy obecnej ulicy Krakowskiej) Ernst Theodor Amadeus Hoffmann, niemiecki pisarz romantyczny, kompozytor, malarz, krytyk muzyczny ożenił się z Marią Teklą Michaliną Rorer-Trzyńską, zwaną Misią.

Była to młoda Polka z długimi rzęsami i promiennymi oczami, o wiele wyższa od Hoffmanna. Była tak dobra i cierpliwa, że akceptowała wszystko, co wyprawiał małżonek i wytrwała przy nim przez dwadzieścia lat. Hoffmann znając język polski i mając liczne kontakty z Polakami, miał pozytywny stosunek do insurekcji kościuszkowskiej, nie był zwolennikiem rozbiorów Polski, a w opracowaniach swych preferował postać szlachetnego Polaka (der edle Pole) i sentymentalnego kochanka.

1815 W Poznaniu urodził się Robert Remak – polski i niemiecki lekarz, embriolog, histolog, fizjolog i neurolog. Twórca nowoczesnej embriologii i odkrywca, że wszystkie komórki pochodzą od innych komórek.

W Poznaniu rozpoczął edukację, wyróżniając się w szkole, co wspomina jego kolega z ław szkolnych, Marceli Motty:

Remak (…) syn dość ubogich rodziców, urodzony w Poznaniu, odznaczył się w gimnazjum, które ukończył ze dwa lata przede mną, zdolnością i pilnością.

W 1833 roku Remak rozpoczął studia medyczne na uniwersytecie w Berlinie. Jego berlińscy nauczyciele, Müller i Ehrenberg, umożliwili Remakowi w trakcie studiów badania mikroskopowe W roku 1836 roku opublikował on swoje pierwsze prace o budowie włókien nerwowych.

Mimo pracy na ziemiach stricte niemieckich, Remak odczuwał silne związki z polskością. Jego praca doktorska dedykowana była Alfredowi Bentkowskiemu, lekarzowi poznańskiemu, który aktywnie uczestniczył w powstaniu listopadowym. Praca ta została, po uzupełnieniu, wydana również w języku polskim w roku 1839.

Tak wspomina Motty Roberta Remaka z czasów Wiosny Ludów roku 1848:

W Berlinie zastałem go żyjącego tylko z Polakami, szczególnie zawodu lekarskiego lub paniczykami; nie tylko uchodził u wszystkich za całkiem spolszczonego, ale, co było już wtenczas rzadkością sam się Polakiem mianował.

Źródło: http://poznan.wikia.com

1876 Zakończono prace przy budowie organów w poznańskiej Farze.

Do konkursu zgłosiły się firmy Friedricha Ladegasta, Józefa Gryszkiewicza, Sauera oraz Walckera. Z listu do Kurii czytamy: “Powodowani iedynie tą myślą, aby organy te, wystawione odpowiednio tak pod względem zewnętrznym stylowi budowy kościoła, iako też pod względem mocy i przyiemności głosu, tak obszerney świątyni stały się ozdobą przybytku pańskiego, uważaliśmy sobie za obowiązek oddać pracę tę p. Ladegastowi(…)Prace rozpoczęto 25 maja 1872.

Została wybrana firma znana w całej XIX w Europie organmistrza Friedricha Ladegasta z Weissenfels z Saksoni. Organy miały kosztować 5931 talarów (ostatecznie koszt zamknął się w 7951 talarach) a połowę tej sumy podarowała anonimowa poznanianka

Wnętrze instrumentu zostało wykonane w Lipsku i w Weissenfels. Natomiast prospekt, według lipskiego architekta Oscara Mothesa został wykonany w 1875r przez poznańską firmę Józefa Zeylanda a dokładnie przez snycerza Teodora Glogera i stolarza Synorackiego. Prace przy organach zostały zakończone 26 lipca 1876 roku. Dnia 12 września 1876 roku obowiązki pierwszego organisty podjął Bolesław Dembiński. Organy powstały z inicjatywy proboszcza fary ks. Waleriana Ziętkiewicza w latach 1872-1876. [Źródło: http://www.organyfarne.pl]

1885 Władze pruskie wydały nakaz wysiedlenia z terytorium państwa wszystkich Polaków niebędących poddanymi króla pruskiego – tzw. rugi pruskie.

1922 Urodził się Andrzej Koszewski, kompozytor, kompozytor, teoretyk muzyki i muzykolog, profesor Akademii Muzycznej w Poznaniu.

Był członkiem Poznańskiego Chóru Katedralnego pod dyrekcją Wacława Gieburowskiego. Od 1948 działał jako pedagog w szkolnictwie muzycznym, od 1957 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie Akademia Muzyczna), gdzie prowadził klasę kompozycji.

Komponował na różne składy i różne instrumenty, ale największe uznanie przyniosła mu twórczość chóralna, nietypowa i niezwykle wymagająca.

W 1960 roku powstała serialna Muzyka fa-re-mi-do-si na chór. Sylaby “fa-re-mi-do-si” były solmizacyjnymi nazwami dźwięków. Nawiązywały do liter w imieniu i nazwisku Chopina, którego 150. rocznicę urodzin obchodzono w 1960 roku. Utwór ten przyniósł przełom w jego stylu i zapoczątkował indywidualny wkład Koszewskiego do polskiej szkoły kompozytorskiej. Było to zjawisko nietypowe na tle twórczości innych kompozytorów polskich – w muzyce chóralnej.

Charakterystyczną cechą muzyki Koszewskiego stały się niekonwencjonalne sposoby śpiewu, takie jak glissanda, recytacja, szept, krzyk oraz gwizd. Tekst stanowiły często sylaby lub pojedyncze głoski. Pozwalało to na liczne efekty onomatopeiczne – często dowcipne, jak w popularnym cyklu Gry.

Uczniem Andrzeja Koszewskiego jest m. in. Krzesimir Dębski, który na wiadomość o śmierci Profesora powiedział: – Takich Profesorów już nie ma, a i wtedy, kiedy ja u Niego studiowałem, był wyjątkowy. Przeniósł – za sprawą swoich profesorów – tradycję niemiecką do polskich uczelni, która polegała na dyscyplinie i porządku. Zawsze powtarzał nam: napisz jedna stronę dziennie, a po trzech miesiącach, będziesz miał symfonię. I miał rację. [na podstawie:  Stefan Drajewski, Andrzej Koszewski nie żyje, tekst na stronach www.gloswielkopolski.pl, wikipedia.pl]

1926 Kilkanaście tygodni po zamknięciu II Targów Międzynarodowych, Zakłady sp. akc. “H. Cegielski” przynajmniej dwukrotnie stały się bohaterem miasta: kiedy brygady robotników ukończyły budowę nowego zbiornika gazu (w miejsce starego, który wyleciał w powietrze 26 II) oraz kiedy Zakłady opuściła sześcioosiowa lokomotywa o sile 2200 koni mechanicznych, zbudowana całkowicie w poznańskich warsztatach (26 VII).

Reporter “Kuriera Poznańskiego” opatrzył relację z tego wydarzenia tytułem Pierwszy poznański parowóz olbrzym.

“Nie było wczoraj – pisał – uroczystości ze sztandarami i defiladą, a jednak był to wielki dzień. Pierwszy parowóz-olbrzym, znacznie większy od znanych amerykańskich lokomotyw Baldwina, wyszedł wczoraj z warsztatów «H. Cegielski» i został przyjęty przez rządową komisję odbiorczą. Sześcioosiowy kolos przeznaczony jest nie dla luksusowych kurierów pasażerskich, lecz do przewozu czarnych diamentów z naszego, Górnego Śląska do naszego morza.

1941 Niemcy aresztowali Adolfa Bnińskiego, delegata rządu RP dla polskich Ziem Zachodnich.

1969 Zmarł Stanisław Niewczyk, zasłużony lutnik poznański. W 1954 r. był jednym z inicjatorów powstania Stowarzyszenia Polskich Artystów Lutników. Był zdobywcą wielu nagród i medali na wystawach lutniczych.

Pracownia Lutnicza Niewczyk i synowie przy ulicy Woźniej w Poznaniu (kwiecień 2012)

1999 Zespół archeologów kierowany przez prof. Hannę Kocka-Krenz odkrył na Ostrowie Tumskim w Poznaniu ruiny palatium z przełomu X i XI wieku.

Tak moment ten wspomina prof. Kocka – Krenz „Na głębokości około 2,5 m ukazały się kamienie ułożone równolegle do zachodniej fasady kościoła. Pomiędzy nimi zachowały się bryłki białej i różowej zaprawy gipsowej. Byłam głęboko przekonana, że odkopaliśmy fragment zaledwie 2-metrowego przedromańskiego fundamentu palatium książęcego z czasów Mieszka I. Środowisko archeologów i historyków przyjęło tę informację z lekkim niedowierzaniem, twierdząc, że się zagalopowałam. Właśnie wtedy przydała się intuicja i wiadomości z historii sztuki. Moja “diagnoza” częściowo opierała się na hipotezach ówczesnego dr. Witolda Hensla, który przypuszczał, że w miejscu, gdzie dzisiaj stoi kościół NMP, należy spodziewać się “pałacu Mieszki” – jak napisał w “Kronice Miasta Poznania” z 1938 roku. Zresztą sam próbował zidentyfikować to miejsce, miał mniej szczęścia. To odkrycie czekało na naszą łopatę! [Źródło: To odkrycie czekało na nas, Z prof. Hanną Kóčką-Krenz rozmawia Andrzej Sikorski, na http://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news/rozmowy,c,7/to-odkrycie-czekalo-na-nas,106454.html]

Wzniesione z rozmachem w X wieku poznańskie palatium stało się symbolem władzy księcia Mieszka I. Zbudowane na wzór pałaców cesarzy niemieckich, było zupełnie nową kategorią architektury na ziemiach polskich. Do palatium przylegała kaplica pałacowa – prawdopodobnie pierwsza świątynia chrześcijańska na ziemiach polskich. Wzniesiona została ona przypuszczalnie z inicjatywy czeskiej żony księcia – Dobrawy. Jako chrześcijanka odegrała ona ważną rolę w krzewieniu zasad nowej religii wśród pogańskich podwładnych Mieszka.

Pałac i kaplica zostały zniszczone w XI wieku podczas czeskiego najazdu i buntu poddanych przeciw panującej dynastii Piastów. Jednak prawnuk Mieszka I, Kazimierz, mając świadomość wielkich dokonań przodka, postawił sobie ambitny cel: odbudować kraj i odzyskać władzę. [http://trakt.poznan.pl/pl/obiekty/obiekty-ostrow-tumski/relikty-palatium/]

Pierwotny gródek (o średnicy wewnętrznej ok. 40 m.) został znacznie powiększony na potrzeby księcia i jego dworu. W miejscu obecnego kościoła Najświętszej Marii Panny powstała kamienna, dwukondygnacyjna siedziba Mieszka – prawdopodobnie pierwsza monumentalna budowla w państwie Piastów

Mieszko, zgodnie ze zwyczajem epoki, sprawował rządy podróżując między ważniejszymi grodami swojego państwa. Kiedy zatrzymywał się w Poznaniu miał do prywatnego użytku pokoje na piętrze palatium (ok.190 m2), na parterze natomiast reprezentacyjną salę (102 m2!), kancelarię – jak pozwalają sądzić dokonane tam znaleziska m.in. tłoków pieczętnych i bulli, oraz (zapewne) skarbczyk. Całość połączona była z ufundowaną (prawdopodobnie) przez Dobrawę kaplicą pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, która posiadała zarys krzyża łacińskiego.

Do palatium przylegała pracownia złotnicza, w której wykonywano kunsztowne ozdoby dla książęcej rodziny i sprzęty liturgiczne. [Daina Kolbuszewska, Czy Poznań Mieszka I mógł olśnić Dobrawę? http://www.poznan.pl/mim/trakt/czy-poznan-mieszka-i-mogl-olsnic-dobrawe,p,14030,21987,22768.html

ZDARZYŁO SIĘ 26 LIPCA

811 Bitwa pod Pliską. Bułgarski monarcha Krum pokonał wojska Bizancjum. Cesarz Nicephorus I poniósł śmierć w walce.

1400 Odnowienie przez królową Jadwigę założonej przez Kazimierza Wielkiego w 1364 r. Akademii Krakowskiej, drugiego, po praskim uniwersytetu w Europie Środkowej. Według aktu, uniwersytet miał “Królestwo Polskie blaskiem uczonych osób oświecić, ich naukami jego niedostatki i cienie usunąć.” Dokument został spisany w uroczystej formie przez notariusza królewskiego Mikołaja Trąbę, a wydany pod nadzorem Mikołaja Kurowskiego, bpa włocławskiego, i Klemensa z Moskorzowa, podkanclerzego.

1586 Angielski odkrywca Sir Walter Raleigh jako pierwszy przywiózł tytoń do Anglii.

1656 Rembrandt ogłosił swoją niewypłacalność.

1694 Brytyjski parlament uchwalił akt o powstaniu Banku Anglii.

1803 W Wielkiej Brytanii otwarto pierwszą publiczną kolej żelazną. Korzystający z niej musieli sami dostarczać koni i pojazdów.

1847 Repatriowani z USA i osiedleni na wybrzeżu afrykańskim byli czarni niewolnicy proklamowali niezawisłą republikę Liberii. 1 września przyjęto konstytucję wzorowana na konstytucji USA. Liberia została uznana przez większość państw europejskich.

1856 Urodził się George Bernard Shaw, dramaturg irlandzki. Karierę rozpoczął jako krytyk muzyczny i teatralny, szybko przyłączył się do „Fabian Society”, grupy intelektualistów Partii Pracy. W swoich sztukach teatralnych piętnował nietolerancję i hipokryzję. Jego sarkastyczne i pełne humoru aforyzmy były chętnie podchwytywane przez publiczność, w ten sposób zdobył sławę. Sztuki, które odniosły największy sukces to; „Cezar i Kleopatra”, „Człowiek i nadczłowiek” i „Pigmalion” na podstawie której powstała komedia muzyczna „My Fair Lady”. W 1925 roku otrzymał literacka Nagrodę Nobla.

1875 Urodził się Carl Gustaw Jung, szwajcarski psychoanalityk, uczeń Zygmunta Freuda.

W 1912 roku ogłosił własną teorie libido i podświadomości. Współtwórca psychologii głębi, na podstawie badań klinicznych opracował typologie osobowości (ekstrawersja, introwersja) i inne metody badań psychoanalitycznych tzw. wolne skojarzenia przy pomocy których można wykrywać kompleksy.

1894 Urodził się Aldous Huxley, brytyjski powieściopisarz, eseista i krytyk literacki. Jego powieści m.in. “Nowy wspaniały świat” oraz “Niewidomy w Ghazie” wyrażają zaniepokojenie przyszłością współczesnej cywilizacji. Zmarł 23 listopada 1963 roku.

1908 Utworzono w USA Federalne Biuro Śledcze (Federal Bureau of Investigation – FBI).

1912 Do kin amerykańskich trafił pierwszy w dziejach, 12-odcinkowy serial pt.:, „Co przytrafiło się Marii”, wyprodukowany przez Edison Co.

1922 Urodził się Blake Edwards (wł. William B. McEdwards), amerykański reżyser filmowy. “10”, “Śniadanie u Tiffany’ego”.
http://www.youtube.com/watch?v=BOByH_iOn88

1943 Urodził się Mick Jagger (wł. Michael Philip Jaggar), wokalista grupy The Rolling Stones, kompozytor, autor tekstów, producent nagrań i aktor.

Nagrał także kilka albumów solowych.  W 1962 r. był współzałożycielem  The Rolling Stones. Grupa szybko zdobyła popularność i uważana jest do tej pory za jeden z czołowych zespołów rockowych świata. Jagger śpiewa ekspresyjnie, posiada zdolność operowania barwą głosu, przyczynia się do widowiskowej strony koncertów The Rolling Stones. Najsłynniejszy skład Rolling Stones tworzyli – oprócz Jaggera, Richardsa i Jonesa – B. Wyman i Ch. Watts. Po śmierci B. Jonesa jego miejsce zajął M. Taylor, a potem R. Wood. Dorobek płytowy zespołu jest ogromny. Jako aktor zagrał główne role w filmach m.in.: Ned Kelly, Performance. Właściciel wytwórni filmowej Jagged.

1952 W wieku 33 lat zmarła Eva “Evita” Peron, charyzmatyczna żona przywódcy argentyńskiego Juana Perona.

1959 Otwarcie pierwszej szkoły – pomnika Tysiąclecia w Czeladzi w Katowickiem.

1966 Urodził się Sandra Bullock, aktorka amerykańska.
http://www.youtube.com/watch?v=cozmy4PVydg&feature=related

1968 John Lennon i Paul McCartney zakończyli komponowanie „Hey Jude” podczas sesji w domu Paula.

1969 Pierwszy człowiek przepłynął samotnie Atlantyk w łodzi wiosłowej. Był to angielski wioślarz Tom McLean. Dopływając do Irlandii przebył samotnie w łodzi wiosłowej dystans 2000 kilometrów dzielący wschodnie wybrzeże Ameryki i Europę. Podróż ta zabrała mu 72 dni.

1971 W przestrzeń kosmiczną wystartował amerykański statek kosmiczny “Apollo 15”. Na statku znalazła się trzyosobowa załoga oraz pojazd księżycowy. 30 Lipca astronauci wylądowali na Księżycu, gdzie przebywali 67 godzin.

1978 W szpitalu Oldham w Anglii przyszło na świat pierwsze “dziecko z probówki”.

1986 Numer 1 amerykańskiej listy przebojów: „Sledgehammer” – Peter Gabriel. Nagranie pochodzi z płyty „So”.

1996 Numer 1 europejskiej listy przebojów: “Killing Me Softly” – Fugees.

1998 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Viva Forever” – Spice Girls.

2003 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Crazy In Love” – Beyonce feat. JAY-Z; US Top Album: “Chapter II” – Ashanti.

Imieniny obchodzą; Anna, Hanna, Mirosława, Grażyna

Anna, to imię wywodzące się od hebrajskiego słowa hannah – „łaska”, „wdzięk”, często występuje w Biblii, zarówno w Starym jak i Nowym Testamencie.

Imię używane w Europie i w Polsce od czasów wypraw krzyżowych w formach Anna i Hanna. W XVI wieku to najczęściej używane imię żeńskie, wobec nieużywania ze względów kultowych imienia Maria. Imię to stało się popularne głównie za sprawą świętej Anny, matki Najświętszej Marii Panny, która przyszła na świat około 70 lat przed narodzinami Chrystusa. Stała się patronką górników wydobywających srebro i złoto, żeglarzy, młynarzy i piekarzy, ludzi ubogich oraz małżeństw.

Osoby o imieniu Anna są spokojne, pełne ciepła i życzliwości. Ważna jest dla nich rodzina oraz przyjaciele i dla nich skłonne są do daleko idących wyrzeczeń. Nigdy nie zapominają o urodzinach i imieninach bliskich i starannie dobierają dla nich prezenty. Cenią u innych szczerość i naturalność, a same nigdy nie pozują na kogoś innego. Anny dbają o dom i na ogół dobrze gotują. Lubią muzykę, są subtelne i delikatne.
Kolorem przypisanym Annom jest czarny, a zwierzęciem – ryś.

Przysłowia;
•    Od świętej Anki zimne wieczory i ranki.
•    Szczęśliwy, kto na Annę wyszuka sobie pannę.
•    Święta Anna grzyby sieje.

Mirosława, to żeńska forma imienia Mirosław, Mirosława to „sławiąca pokój”.

Grażyna to imię pochodzenia litewskiego, oznacza – „piękna”, podobno imię to utworzył Adam Mickiewicz