Kalendarium

KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 17 LIPCA

Ośrodek Sportowo Rekreacyjny na Ratajach 17.07.1979  Foto: Stanisław Wiktor / Cyryl

Słońce w znaku Raka

Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą

Osoby urodzone 17 lipca maja duże zdolności wychowawcze i opiekuńcze. Z przyjemnością poświęcają się kształceniu innych. Są pracowite i odważne. W swoich poglądach i uczuciach są stałe, a ich zasady moralne są proste i jednoznaczne. W stosunku do osób nowo poznanych bywają nieufne.

Cytaty na dziś:

•    Wyrozumiałość jest najinteligentniejszą z zalet, jedną z najrzadziej spotykanych, jeśli nie najrzadszą ze wszystkich. Joseph Conrad
•    Zawsze łatwo pisać rozwlekle; zwięzłość – oto co zabiera czas.  Alain – Fournier
•    Gdy lipcowy deszcz często rosi, rolnik zboża nie skosi. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

Ludwik Ćwikliński Foto: wikipedia.pl1853 W Gnieźnie urodził się Ludwik Ćwikliński, filolog klasyczny, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, minister oświaty w rządzie austriackim.

W 1920 prowadził wykłady z filologii klasycznej na Uniwersytecie Wileńskim, a w 1928 został mianowany profesorem honorowym Uniwersytetu Poznańskiego. Odebrał doktoraty honoris causa uniwersytetów we Lwowie, Poznaniu oraz Jagiellońskiego w Krakowie. Był również członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1892 członek-korespondent, 1928 członek honorowy).

W 1929 organizował Zjazd Filologów Klasycznych Krajów Słowiańskich w Poznaniu. Po wybuchu wojny był więziony w obozie koncentracyjnym, następnie przebywał w szpitalu sióstr Elżbietanek w Poznaniu. Zmarł w 1942 roku w Krakowie.

1896 Urodził się Wawrzyniec Kaim, polski rzeźbiarz, twórca Pomnika Harcerzy na Malcie.

Uczył się w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem na oddziale rzeźby figuralnej, a także w Krakowie i warszawskiej ASP. W 1921 przeniósł się do Poznania. Był członkiem Grupy Artystów Wielkopolskich “Plastyka”.

Tworzył zarówno rzeźby pełnoplastyczne, jak i płaskorzeźby. Często stosował formę medalionu. Rzeźbę figuralną Kaima charakteryzowała zwarta kompozycja bryły, operowanie prostymi cięciami i szerokimi płaszczyznami. Rzeźba architektoniczna wyróżnia się umiejętnym związaniem jej w całością architektury.

W 1927 otrzymał II nagrodę w konkursie na pomnik Wdzięczności w Poznaniu, w 1930 zdobył I i II nagrodę w konkursie na pomnik Niepodległości w Chodzieży, w 1931 I nagrodę w konkursie na pomnik poświęcony harcerzom w Poznaniu.

W 1931 odbyła się w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu wystawa zbiorowa prac Kaima, na której pokazał liczne portrety w kamieniu i projekt pomnika generała Józefa Sowińskiego. W 1937 otrzymał wyróżnienie w konkursie na pomnik Józefa Piłsudskiego w Katowicach. Wykonał wiele prac dla kościołów w Wielkopolsce. Po zajęciu Poznania przez Niemców w 1939 wyjechał do Krakowa i zamieszkał w przeznaczonej dla wysiedlonych Bursie Akademickiej. W dniach 16,17 maja 1940 został aresztowany przez gestapo. Zginął prawdopodobnie w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz w tym samym roku.

Jest autorem projektu Pomnika Harcerzy z 1931 stojącego na polanie nad Maltą. Obecny pomnik jest rekonstrukcją wykonaną po zniszczeniu wcześniejszego pomnika w czasie okupacji hitlerowskiej

Pomnik Harcerzy na Malcie - uroczyste odsłonięcie 28.09.2013

Pomnik Harcerzy na Malcie – uroczyste odsłonięcie 28.09.2013, foto: szczep.org.pl

1901 Rozpoczęły się prace niwelacyjne Bramy Berlińskiej.

Brama_Berlińska_po lewej stronie w oddali znajduje się dzś CK ZamekJuż w początkach lipca 1901 roku przystąpiono do rozstrzygnięcia przetargu na zburzenie bramy Berlińskiej. Najniższą ofertę złożyła firma Frey z Gdańska, która za wykonanie odnośnych prac żądała kwoty o 8% niejszej niż cena oszacowana w kosztorysie. Poznańscy reflektanci żądali od 3 do 12% ponad tę cenę.

Prace przy niwelacji bramy rozpoczęły się 17 lipca. Przed przeprowadzeniem właściwych prac rozbiórkowych po południowej stronie bramy miała zostać wytyczona prowizoryczna ulica, po której miał się odbywać ruch pieszy i kołowy, natomiast mur od strony północnej miał tymczasem pozostać. Wszystkie prace planowano ukończyć w ciągu czterech miesięcy.

Źródło: Jakub Skutecki, Posener Ereignisse – seria kart pocztowych, Isidora Themala, Biblioteka, Rocznik Wydawany przez Bibliotekę Uniwersytecką w Poznaniu, nr 15 (24)/2011

Brama Berlińska, zdjęcie wykonane od strony centrum miasta - w kierunku zachodnim w stronę Jeżyc - rok 1900

1913 Przemianowanie Poznańskiej Fabryki Czekolady „Gonda” na „Goplana”.

Goplana_ogłoszenie Ilustrowany Kurjer Zachodni 1926 r. Foto: poznan.wikia22 kwietnia 1911 roku zarejestrowano Poznańską Fabrykę Czekolady “Luna” sp. z o.o z kapitałem zakładowym wynoszącym 80 tys. marek. Właścicielami fabryki byli Janusz i Wiesława Wilkońscy. W grudniu tego samego roku zmieniono nazwę na Poznańską Fabrykę Czekolady “Gonda”. 17 lipca 1913 do spółki przystąpił Tomasz Prądzyński, wówczas nadano fabryce nazwę Poznańska Fabryka Czekolady “Goplana”. Nazwa ta miała podkreślać narodowy charakter zakładu.

Pierwszy zakład Goplany zajmował jeden parterowy budynek przy ulicy Warszawskiej 9/10. Ówczesny asortyment zawierał czekoladę w tabliczkach, pastylko czekoladowe, marcepany i kakao. Większość prac wykonywano ręcznie, stąd roczną produkcję w zakładach zatrudniających 30 pracowników fizycznych szacuje się na ok. 100 ton.

Fabryka Czekolady Goplana przy ulicy Warszawskiej (najstarsza zachowana fotografia z ok. 1914 r.)

1926 W nocy z piątku na sobotę (17 VII) na Dworcu Głównym przedstawiciele poznańskiego przemysłu filmowego, przedsiębiorstw kinowych i dziennikarze oczekiwali na nadejście kuriera paryskiego, którym via Warszawa udawali się do Moskwy Mary Pickford (Sweet Mary) i Douglas Fairbanks, w towarzystwie przedstawiciela “United Artist” niejakiego Smitha.

“Niestety – napisał rozczarowany sprawozdawca “Kurjera Poznańskiego” – artyści byli zmęczeni tak, ze złożono jedynie na ręce dyr. Smitha pęk kwiatów imieniem Związku Teatrów Świetlnych”.

Dworzec kolejowy w Poznaniu, 1924 r

Dworzec kolejowy w Poznaniu w roku 1924

1945 W Poznaniu otwarto pierwsze przedszkole miejskie przy ul. Szkolnej.

Eugeniusz Piasecki Foto: wikipedia1947 Zmarł Eugeniusz Piasecki, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, lekarz, teoretyk wychowania fizycznego i higieny szkolnej, Harcmistrz Rzeczypospolitej, współtwórca terminologii harcerskiej.

W 1919 osiadł w Poznaniu, został profesorem Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie wykładał teorię wychowania fizycznego i higieny szkolnej. Zakładał i przez lata kierował Katedrą Teorii Wychowania Fizycznego i Higieny Szkolnej przy Wydziale Filozoficznym (1919) oraz Studium Wychowania Fizycznego (1922) przy Wydziale Lekarskim tej uczelni. Studium przekształcono w 1950 w samodzielną Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego (od 1972 pod nazwą Akademia Wychowania Fizycznego), której w 1981 roku nadano imię Eugeniusza Piaseckiego.

Był rzecznikiem uniwersyteckiego kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego oraz autorem odpowiedniego programu nauczania.

Wchodził w skład władz instytucji państwowych zajmujących się tą problematyką, a także był ekspertem Ligi Narodów. W 1920 założył i redagował miesięcznik “Wychowanie Fizyczne”.

1954 Urodziła się Angela Merkel, niemiecka kanclerz. Jej dziadkowie pochodzą z Poznania, mieszkali przy ul. Grobla 14 [dziś to teren gazowni], a wuj Zygmunt Rychlicki, mieszka na osiedlu Kosmonautów.

Pochodzi z rodziny o częściowo polskich korzeniach. Dziadek Merkel ze strony ojca, Ludwik Marian Kaźmierczak (1896–1959), pochodził z Poznania i był nieślubnym dzieckiem Anny Kaźmierczak i Ludwika Wojciechowskiego. W 1915 roku został zmobilizowany do armii niemieckiej i walczył przeciw Francji. Następnie w nieznanych okolicznościach znalazł się po drugiej stronie frontu. Służył w armii gen. Józefa Hallera.

Po kapitulacji Niemiec znalazł się w Polsce, możliwe że kontynuował szlak bojowy armii Hallera w walkach przeciw Ukraińcom i bolszewikom. Po wojnie (przed 1923 r.) wyjechał z narzeczoną do Berlina, a w 1930 roku zdecydował się na zmianę nazwiska rodziny na Kasner. Jego syn, a ojciec Angeli Merkel, Horst Kasner był pastorem kościoła luterańskiego, a matka, Herlind z d. Jentzsch nauczycielką łaciny i angielskiego.

1978 Przy ul. Zamenhofa w Nowej Dzielnicy Mieszkaniowej “Rataje” oddano do użytku nową stację benzynową.

Rozpoczęło działalność “Pogotowie czystości ulic” osiągalne pod nr telefonu 406-55. czynne od 7.00 do 22.00. Pierwszy raz zostało wezwane w dniu 19 lipca ok. godz. 15.00 do opróżnienia koszy ulicznych w alejce dla pieszych przy ul. Przybyszewskiego. Rozpoczęły się Dni Osiedla Manifestu Lipcowego.  [Kalendarium Kroniki Miasta Poznania, nr 2/1979]

1979 Na Ratajach uroczyście otwarto pływalnię z wielkim otwartym basenem. Szybko okazało się, że basen przecieka i obiekt zamknięto.

Odkryty basen kąpielowy z plażą stanowił integralny element Ośrodka Rekreacyjno-Sportowego Nowej Dzielnicy Mieszkaniowej “Rataje” (obecnie Ośrodek Przywodny Rataje POSiR). W 2009 r. w zasypanej niecce basenu wybudowano skatepark.

Ośrodek Sportowo Rekreacyjny na Ratajach 17.07.1979

Otwarcie nowego Ośrodka Rekreacyjno – Sportowego na Ratajach, fot. Stanisław Wiktor / Cyryl

1979 W gmachu przy ulicy Ratajczaka można było oglądać wystawę z okazji 60-lecia istnienia Biblioteki Głównej Uniwersytetu Adama Mickiewicza [fot. Stanisław Wiktor / Cyryl]

Wystawa z okazji 60 lecia Biblioteki Glownej UAM 17.07.1979 St. Wiktor Cyryl

ZDARZYŁO SIĘ 17 LIPCA

1399 W godzinach popołudniowych na skutek komplikacji poporodowych zmarła 25-letnia królowa Jadwiga. Na krótko przed śmiercią bawiącemu w Krakowie krzyżackiemu komturowi powiedziała: “Dokąd ja żyję, potrwa pokój, ale kiedy ja umrę, macie pewną wojnę z Polską”. 8 czerwca 1997 r. została kanonizowana przez Jana Pawła II.

1440 Król Polski, Władysław III (Warneńczyk) koronowany został na władcę Węgier.

1790 Thomas Saint, londyński stolarz, opatentował pierwszą maszynę do szycia. Opis patentu przeleżał w jego warsztacie niewykorzystany do lat 70-tych XIX w. Wiele zastosowanych w nim rozwiązań, jak pionowy ruch igły, czy umieszczona na jej końcu dziurka, sprawdza się w do dzisiaj używanych maszynach.

1850 Po raz pierwszy sfotografowano inną gwiazdę niż Słońce. Była nią Wega, gorąca, jasna gwiazda typu widmowego, położona w gwiazdozbiorze Lutni, odległa od Ziemi 26,5 roku świetlnego.

1854 Otwarto pierwszą w Europie kolej górską łączącą Wiedeń ze Styrią. Zbudowano 16 tuneli i 15 wiaduktów.

1917 Brytyjska rodzina królewska zmieniło nazwisko z niemieckiego Hanover na Windsor.

1918 W Jakaterinburgu bolszewicy zamordowali Mikołaja II cara Rosji i jego rodzinę.

1934 Urodził się Donald Sutherland, kanadyjski aktor. Odtwórca ról w filmach: “MASH” Altmana, “Parszywa dwunastka” Aldricha, w “Casanovie”  Felliniego, “Zwykłych ludziach” Redforda.

1937 W Małkini urodził się Stanisław Tym, znany i lubiany aktor, satyryk, reżyser, a także były bramkarz i szatniarz w klubie “Stodoła”.

1942 Początek bitwy o Stalingrad (obecnie Wołgograd). Walczono na obszarze wielkiego łuku Donu i między Wołgą i Donem w dwóch etapach: 17.07-18.11.1942, 19.11.1942-2.02.1043; wojska  radzieckie odniosły zwycięstwo nad armią niemiecką dowodzoną przez feldmarszałka Friedricha Paulusa

1943 Generał Tadeusz Bór – Komorowski mianowany został dowódcą Armii Krajowej.

1947 Urodziła się Camilla Parker-Bowles, przyjaciółka i żona angielskiego księcia Karola.

1955 W Anaheim w Kalifornii (USA) otwarto pierwszy Disneylad – park rozrywki zbudowany w stylu nawiązującym do filmów wytwórni Walta Disneya.

1959 Zmarła w wieku 44 lat Billie Holiday (wł. Eleanor Fagan), jedna z najwybitniejszych śpiewaczek jazzowych. Urodziła się 7 kwietnia 1915 roku.

1961 Urodził się Zbigniew Zamachowski, aktor. W filmie debiutował w 1981 roku brawurową rolę w “Wielkiej majówce” Krzysztofa Rogulskiego. W 1985 roku ukończył Wydział Aktorski łódzkiej PWSTiT. Jest aktorem, ale także kompozytorem muzyki do etiud filmowych oraz autorem muzyki i tekstów piosenek, które z wielkim powodzeniem wykonuje.

1968 W Londynie odbyła się premiera animowanego filmu „Yellow Submarine” w reżyserii Georga Dunninga z muzyką grupy The Beatles.

1974 W Psarach w Górach świętokrzyskich uruchomiono pierwszą w Polsce naziemna stacje satelitarna.

1974 Otwarte zostało studio nagraniowe grupy The Moody Blues. Było to pierwsze kwadrofoniczne studio w Wielkiej Brytanii.

1976 Odbyło się nieformalne zawiązanie Komitetu Obrony Robotników. KOR – organizacja założona przez intelektualistów w celu chronienia robotników przed represjami reżimu komunistycznego i udzielania pomocy rodzinom aresztowanych

1978 Numer 1 amerykańskiej listy przebojów: “Shadow Dancing” – Andy Gibb.

1978 W Satellite Club w Glasgow debiut sceniczny zanotowali Simple Minds.

1982 Lista Przebojów Programu 3. Notowanie Nr  13: The Steve Miller Band  – Abracadabra , 2. Maanam – Espana Forever, 3. Queen – Las Palabras De Amor, 4. Scorpions – No One Like You, 5. Lombard – Ostatni Taniec

1982 Numer 1 brytyjskiej listy przebojów: “Fame” – Irene Cara.

1989 Wznowienie stosunków dyplomatycznych, zerwanych w 1945 roku pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Watykanem.

1989 Zgodnie z porozumieniem między PRL a USA do polskich sklepów miało trafić 8 tysięcy ton amerykańskiej pomocy żywnościowej rocznie. Pieniądze uzyskane z jej sprzedaży miały być przeznaczone na rozwój sektora prywatnego.

1992 Parlament Słowacji uchwalił deklarację suwerenności. Trzy dni później, 20 lipca Vaclav Havel zrezygnował z urzędu prezydenta Czechosłowacji. 23 lipca premierzy: Republiki Czeskiej – Vaclav Klaus oraz Republiki Słowacji – Vladimir Mecziar ustalili plan podziału federacji.

1992 We Francji ustanowiono rekord jazdy pojazdem na 1 litrze benzyny. Wyniósł on 3227 kilometrów.

1995 Robbie Williams odszedł z zespołu Take That. Kilka miesięcy później zadebiutował solowo singlem “Freudom”. Do 2001 roku wydał trzy płyty, a na koncie ma przeboje z topu brytyjskiej listy przebojów w postaci “Angels”, “She’s The One”, “Millennium” oraz “Rock DJ”.

Imieniny obchodzą; Aleksy, Aneta, Jadwiga, Bogdan

Aleksy, w języku greckim akeksis to opieka, obrona, imię pochodzenia greckiego, prawdopodobnie skrót lub spieszczenie takich dwuczłonowych męskich imion jak Aleks – ander – obrońca mężów, Aleksi – demos – obrońca ludu, Aleksi – bios – obrońca życia, forma występująca już w starożytności greckiej i rzymskiej jako imię samodzielne, w Polsce występuje od XIV wieku w formach Aleksy, Holeksy, Oleksy.
Aleksy jest subtelny, ma wrażliwy umysł. Szczęśliwy, gdy znajdzie się na odpowiednim stanowisku. Dobry doradca, lubi nieprzeciętne towarzystwo.

Aneta to spolszczone imię francuskie Annette, które z kolei jest zdrobnieniem od imienia Anna. Aneta jest osoba wrażliwa na uroki krajobrazu i piękno wnętrz domowych. Lubi spokój, zgodę i harmonię otoczenia. Jest bardzo muzykalna. Postępuje dyplomatycznie, choć czasem burzy wszystko swym naiwnym zachowaniem.

Jadwiga to imię pochodzenia germańskiego, oznaczające “kogoś, kto jest waleczny w boju”. Osoba o tym imieniu ma wiele zalet. Jest dobra dla rodziny i znajomych. Lojalna wobec przełożonych, urodzona altruistka. Wiele czasu poświęca na doskonalenie swej osobowości, kultury bycia i wykształcenia. Jest osoba z gruntu szlachetna, umiejąca się znaleźć w każdej sytuacji.

Bogdan to słowiańskie imię oznaczające “tego, który jest dany przez Boga”. Mężczyzna o tym imieniu jest subtelny i dobry. Bywa zasadniczy, twardo broni szlachetnych idei. Nie daje się zastraszyć przeciwnikom. Ma artystyczne uzdolnienia, poszukuje prawdy i wartości ponadczasowych.

Użyte w artykule zdjęcia: Biblioteka Uniwersytecka, wikipedia.pl, wikipedia, poznan.wikia, fotopolska, szczep.org.pl, Stanisław Wiktor / Cyryl, NAC [lic CC] Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, google, Tomasz Dworek

Dodaj komentarz

kliknij by dodać komentarz