ANIMATOR 2010 – 8 KWARTET SMYCZKOWY DYMITRA SZOSTAKOWICZA

PREMIERA – „8. Kwartet Smyczkowy Dymitra Szostakowicza” / reż. Piotr Dumała /25 min./

8 KWARTET SMYCZKOWY DYMITRA SZOSTAKOWICZA / REŻYSERIA: PIOTR DUMAŁA, MONTAŻ: BEATA WALENTOWSKA / 2010 / 25’

Film ten jest eksperymentalną improwizacją montażową zbudowaną na bazie ZBRODNI I KARY (2000) Piotra Dumały, animowanej adaptacji powieści Dostojewskiego. Główną nicią dramaturgiczną i konstrukcyjną nowej realizacji jest 8 kwartet smyczkowy Dymitra Szostakowicza w wykonaniu Jerusalem Quartet.

Film pocięty na drobne części daje możliwość ułożenia z nich wręcz nieskończonej ilości nowych filmów. Nie mając gotowego scenariusza, Piotr Dumała i Beata Walentowska stworzyli nowy film, wsłuchując się w muzykę i własną intuicję. Improwizując pozwolili, żeby historia tworzyła się niemal sama. Ujęcia, sekwencje i krótkie wycinki ze ZBRODNI I KARY zestawione zostały nie tylko w innej kolejności – czasem odtwarzane są od tyłu, ukazywane w lustrzanym odbiciu, odwracane „głową na dół”, wielokrotnie powtarzane, inaczej kadrowane. Udało się stworzyć nową opowieść opartą na logice bardziej emocjonalnej niż intelektualnej, nie mającą prawie nic wspólnego z filmem z 2000 roku. Postaci zderzają się ze sobą w nowych kontekstach, budując pełne niewyjaśnionego niepokoju relacje, zyskując pogłębione osobowości i nowe role. Zdają się opowiadać historię, która nie może odnaleźć swojej ostatecznej wersji. Sekwencje chwilami tworzą logiczne ciągi, to znów gubią się popadając w dezorientację.

Muzyka Szostakowicza ma w sobie niesamowity potencjał dramaturgiczny i narracyjny. Kreuje narastający nastrój zagrożenia, by nagle zamienić się w żart lub szalony taniec. Wszystko to twórcy starali się ukazać w obrazie filmowym.

Fragmenty humorystyczne tej ponurej opowieści przywołują wspomnienie komicznej fantastyki Gogola czy niepokojącej groteski Charmsa. Rodzi się nieodparte poczucie, iż nastrój filmu zakorzenionego tak mocno w muzyce Szostakowicza odzwierciedla stan zagrożenia i sprzeczności uczuć, w jakim mógł znajdować się kompozytor jak też inni wielcy twórcy rosyjscy, żyjący i tworzący w ZSRR w czasach władzy Stalina.

(Piotr Dumała)

Hotel Bazar- Dziedziniec, godz. 22.00, wstęp wolny