Ekstremalna Normalność – Sztuka jako Lustro Społeczeństwa: Wywiad z Sofią Żezmer

W świecie, w którym codzienność często jawi się jako nic innego jak powtarzalny cykl norm i oczekiwań, Sofi Żezmer w swoim nadchodzącym projekcie „Ekstremalna normalność” postanawia zachwiać tymi stereotypami. Na zapowiedź wystawy wywiadowała ją Bogna Błażewicz, kuratorka, która próbuje zgłębić istotę normalności w kontekście sztuki oraz życia społecznego. W rozmowie padają pytania, które zmuszają nas do przemyślenia naszego otoczenia, przyzwyczajeń i tego, co uznajemy za „normę”.

Bogna Błażewicz zauważa, że sprawa normalności jest powiązana z równowagą oraz akceptacją ustalonych norm społecznych. „Może być nawet trochę nudna i zachowawcza” – mówi. Sofi Żezmer z kolei poszerza tę refleksję, twierdząc, że ekstremalna normalność to zupełnie inny poziom rozumienia rzeczywistości. Przywołuje koncepcję systemowych norm, które miałyby być zakorzenione w naszym społecznym ujęciu „normalności”, a które jednak w praktyce zniekształcają nasze postrzeganie tego, co jest korzystne dla nas samych oraz środowiska w jakim żyjemy.

Granice Normalności

Żezmer dostrzega, że przesunięcie granic norm społecznych często prowadzi do absurdów. Opisuje sytuacje, w których łamanie praw człowieka czy rosnąca przepaść między ubóstwem a bogactwem stają się mianownikami współczesnego „normalnego” życia. „To nie jest normalne, że w XXI wieku prawa człowieka są nagminnie łamane” – podkreśla artystka, zwracając uwagę na fundamentalne problemy współczesności.

Sztuka jako medium przekształcania myśli, również w kontekście niewygodnych tematów, jest kluczem do zrozumienia tego narzędzia w jej twórczości. „Sztuka jest dla mnie sposobem na manifestację i komunikowanie ulotnych, irracjonalnych, paradoksalnych spostrzeżeń” – mówi Żezmer, określając sztukę jako przestrzeń do tworzenia znaczeń i dyskusji.

Rebusy Sztuki

Kuratorka Błażewicz odnosi się także do określenia Doroty Monkiewicz, która nazwała dzieła Żezmer rebusami. Artystka zgadza się, choć dodaje, że nie dąży do jednego poprawnego rozwiązania dla swoich prac. Uważa, że ich siłą jest wieloznaczność oraz możliwość dekonstruowania utartych ścieżek myślowych. Dzięki swojemu unikatowemu stylowi artystka stara się odzwierciedlić społeczne napięcia i wyzwania.

Problem Akceptacji

W wystawie „Ekstremalna normalność”, Żezmer pragnie skupić się na strefie komfortu, jaką tworzy akceptacja status quo. Ostrzega przed zagrożeniem wynikającym z dobrowolnego pomijania twórczego potencjału wyobraźni. W kontekście współczesności podnosi kwestię sztucznej inteligencji oraz tego, co definiuje człowieka w epoce zaawansowanych technologii. „Kto uznaje się za istotę ludzką?” – pyta retorycznie, rzucając nieprzyjemne światło na społeczne wartości.

Zamierzeniem Żezmer jest uświadomienie odbiorców o łączności między żywymi systemami, w których uczestniczymy na co dzień. W dobie tak wielu wyzwań ważne staje się empatyczne współdziałanie z lokalnymi realiami oraz ciągłe przemyślenie pojęcia „normalności”.

Kalendarium Wydarzeń

• 1982-1986: Studia z zakresu rzeźby, fotografii i historii sztuki na Cooper Union College of Arts and Sciences w Nowym Jorku.
• 1993: Uzyskanie tytułu magistra historii sztuki na Hunter College (Nowy Jork).
• Obecność w Instytucjach: Czynna działalność jako członkini International Artists Forum oraz Deutscher Künstler Bund, a także Zarządu Instytucji Sztuki Współczesnej Kunstverein Bellevue-Saal w Wiesbaden.

Prace Sofi Żezmer mogą zdawać się jedynie estetycznymi dekoracjami, ale ich głębia rozciąga się znacznie dalej – to filozoficzne wezwanie do rozważenia naszej roli w ekosystemie społecznym i artystycznym. W kontekście nadchodzącej wystawy każdy widz zostanie zaproszony do własnej refleksji nad tym, co znaczy być częścią „normalności” – zwłaszcza tej ekstremalnej.