ANIMATOR 2010 – RETROSPEKTYWY MISTRZÓW – György Kovásznai – krótki metraż
RETROSPEKTYWY MISTRZÓW – György Kovásznai – krótki metraż /95 min./
MONOLOG / MONOLOGUE / 1963 / 12’5”
Z powodu tematyki i wielowarstwowego systemu znaków wizualnych, których cenzura nie była w stanie ujarzmić, film stał się źródłem poważnych kontrowersji. Był niebezpiecznie demaskatorski. Narratorem filmu jest dwudziestoletnia kobieta, która wspominając dzieciństwo, kwestionuje to, co robili dziadkowie – przed I wojną, i rodzice – w latach 30. – rozlicza ich z odpowiedzialności, ich roli, a także skutków dwóch wojen światowych.
METAMORFOZY / METAMORPHOSES / 1964 / 6’5”
“Ten film to malarstwo w ruchu. Kolory uparcie i bez końca poszukują harmonii, która prawdziwie wyraziłaby malarską wyobraźnię. Dążymy do tego, aby opisać charakterystyczne elementy portretów kobiety i mężczyzny, jednocześnie poszukując związku pomiędzy nimi samymi i otaczającym ich światem” – czytamy na początku pierwszego filmowego obrazu metamorficznego, zrealizowanego przez Kováshnai’a. Film natychmiast odniósł sukces i tym razem nie zakazano jego dystrybucji.
OPOWIEŚCI ZE ŚWIATA SZTUKI / TALES FROM THE WORLD OF ART / 1965 / 10’
Krytyka sztuki pełna humoru i ironii, charakterystyczna dla wcześniejszych filmów artysty, znajduje tu swoją kontynuację. Każdy z trzech epizodów jest odmiennie potraktowany wizualnie. Pierwszy epizod jest ośmieszeniem kina (i jego nazbyt stymulującego oddziaływania), drugi – teatru (i jego hipokryzji) i trzeci – muzyki klasycznej (i jej snobizmu).
HAMLET / 1976 / 14’5”
Degrengolada moralna, konflikt wewnętrzny, wyrafinowana zemsta, morderstwo z zimną krwią i zdrada, których powodem bynajmniej nie jest ocalenie przyjaźni, więzi rodzinnych czy nawet miłości – ale przede wszystkim brak zaufania, chęć odwetu i rozpad społeczeństwa – na tych motywach osadza się adaptacja „Hamleta”, w której jasno odbija się stosunek Kovashnai’a do sytuacji na Węgrzech w latach 60. Tak jak wiele innych filmów tego twórcy HAMLET to hybryda stylów. Jak zwykle artysta z wielką łatwością łączy obrazy figuratywne z abstrakcyjnymi.
NOCE NA BULWARZE / NIGHTS IN THE BOULEVARD / 1972 / 9’/
Materiał wizualny został stworzony przez ekipę filmową w kawiarniach na Wielkim Bulwarze w Budapeszcie. Obrazy miały charakter dokumentalny, ale w filmie nie brakowało elementów karykaturalnych, wzmocnionych przez materiał dźwiękowy. Natomiast konwersacje i nagrania muzyczne zostały dokonane zgodnie z wymogami filmu dokumentalnego, a rola poety (odzwierciedlającego ducha poety Kosztolányi’a ) nadała filmowi fikcyjny wymiar liryczny.
WSPOMNIENIA LATA ’74 / MEMORY OF THE SUMMER OF ’74 / 1974 / 10’5’’/
Subiektywna interpretacja codziennego życia budapesztańskiego w latach 70. To intrygujące połączenie kultury pop (muzyka) i sztuki wyższej (kompozycja obrazów). Kovásznai nie interesuje opowiadanie historii; nie ma w filmie narracji linearnej, jego strukturę wyznaczają ruch i transformacja obrazów dokonująca się w rytm muzyki, wywołując audio-wizualne doświadczenie zmysłowe.
DŁUGOŚĆ FALI / WAVELENGTHS / 1972 / 10’/
Film stworzony został niezwykle nowatorską techniką malarską i stał się kamieniem milowym w historii animacji światowej (podobnie jak METAMORFOZY). Malowane, przemalowywane i montowane elementy wywołują zadziwiające skojarzenia w zestawieniu z nieoczekiwanymi dźwiękami i efektami radiowymi. To kolejne potwierdzenie, że tworząc filmy Kováshnai’a jest przede wszystkim malarzem.
ÇA IRA: PIEŚŃ FRANCUSKIEJ REWOLUCJI / ÇA IRA: THE SONG OF THE FRENCH REVOLUTION / 1973 / 10’/
Kováshnai stworzył ten niezwykły cykl obrazów towarzyszących pieśni Rewolucji Francuskiej. ÇA IRA to szereg niezależnych obrazów, tworzących dramatyczną atmosferę. Film ten jest wybitnym osiągnięciem w twórczości samego artysty, ale takżew historii animacji i malarstwa.
PORTRET / PORTRAIT / 1982 / 11’
PORTRET to film stylistycznie dokumentalny, podejmujący kwestie społeczne w skali makro. Zbieżność pomiędzy tematami powoływanymi do życia przez rysunki i rzeczywistymi postaciami nie jest przypadkowa. Obrazy konstytuowane przez słowa są opowiadane raz jeszcze poprzez rysunki.
Kino Apollo, godz. 20.00, bilety: 10 zł