„Something is Resisting” – ciało jako przestrzeń oporu w nowej choreografii Olgi Roriz w Poznaniu

Żyjemy w świecie, który z pozoru oferuje nam wolność, a w praktyce wpisuje w niewidzialną sieć reguł i mechanizmów. To świat, w którym zużywamy energię nie po to, by żyć pełnią życia, lecz by jedynie przetrwać. Powtarzalność codziennych gestów, rytm dni niezmiennie naśladujących siebie nawzajem, zdają się odbierać nam autonomię, a jednak… to właśnie w tym automatyzmie pojawia się coś niepokornego. Coś, co stawia opór.

Ten opór i napięcie między uwarunkowaniami a wolą istnienia eksploruje najnowszy projekt Olgi Roriz „Something is Resisting”, który od niedawna gości w Poznaniu. Spektakl, prezentowany w ramach współpracy z Polskim Teatrem Tańca, jest nie tylko artystycznym wydarzeniem, ale przemyślaną refleksją nad kondycją współczesnego człowieka oraz jego ciała – jako przestrzeni politycznej i jednocześnie poetyckiej.

Ciało – teatr sprzeczności

W „Something is Resisting” ciało staje się aktorem szerszej opowieści o niespójnościach bytu i wolności. Jest ono zarazem uległe i buntownicze, poddaje się schematom, jednocześnie je podważając. Powtarzalność gestów symbolizuje zniewolenie rutyną i normami, które definiują codzienność. Jednak ciało – według cytatu z projektu – „wie więcej niż usta”. To archiwum niewypowiedzianych historii, pamięć zbiorowa zarejestrowana w mięśniach i nerwach.

Gest podjęcia słowa, „zamierzam opowiedzieć historię”, staje się aktem politycznym – aktem sprzeciwu wobec milczenia i zapomnienia. Opowieść buduje się z fragmentów, odgłosów dawnych doświadczeń oraz powtórzeń. Reżysersko-choreograficzna wizja Olgi Roriz stawia pytanie: kto tu rządzi? I czy odpowiedź faktycznie musi być oczywista? Przełamując konwencje i nawiązując do ciała politycznego, spektakl tworzy przestrzeń do refleksji nad ludzką egzystencją w ramach systemów społecznych.

Olga Roriz – postać legendarna i współczesna wizjonerka

Olga Roriz to nazwisko, które w światowym tańcu współczesnym ma rangę prawdziwej ikony. Uhonorowana tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Aveiro oraz będąca członkinią prestiżowych akademii sztuk i nauk w Lizbonie, łączy wieloletnie doświadczenie sceniczne z niezwykłą kreatywnością choreograficzną.

Swój taneczny kunszt szlifowała w Dance School of the National Theatre of S. Carlos oraz w National Conservatory w Lizbonie. Przez ponad 15 lat była związana z Gulbenkian Ballet jako primabalerina i główna choreografka. W 1992 roku objęła stanowisko dyrektora artystycznego Lisbon Dance Company, a trzy lata później założyła własną trupę – Olga Roriz Company – którą prowadzi do dziś, a także kieruje szkołą FOR Dance Theatre.

Jej twórczość przekracza granice baletu klasycznego – sięga po teatr, operę, film. Autorka ponad 90 dzieł artystycznych, widziana była na scenach największych teatrów Europy i świata: od Londynu po Tokio, od Monte Carlo po São Paulo. Odznaczona licznymi nagrodami (I miejsce na Osaka-Japan Dance Competition 1988, Almada Prize 2004 czy Order Infante D. Henrique) doceniona została zarówno za innowacyjność, jak i głębię przekazu artystycznego.

Ścieżka dźwiękowa i zespół twórczy

Muzyczna warstwa „Something is Resisting” to dzieło Joãa Rapozo – wybitnego twórcy soundscape’ów i kompozytora znanego z pracy z Olgą Roriz. Selekcję muzyki do spektaklu współtworzy sama reżyserka, co podkreśla spójną wizję dźwiękowego tła stanowiącego integralną część teatralnego świata przedstawionego.

Na scenie zobaczymy troje tancerzy: Annę Mikułę, Darię Nowak i Jakuba Margosiaka – wykonawców niezwykle zaangażowanych, którzy potrafią przekazać złożoność choreograficznych przesłań Roriz. Kostiumy zaprojektowane wspólnie przez Olgę Roriz oraz Grzegorza Łabudę subtelnie podkreślają tematykę uwięzienia i oporu, splatając prostotę formy z sugestią symboliczną.

Reżyserią światła zajmuje się Michał Stenzel – jego projekt nadaje spektaklowi dramaturgiczną rzeźbę światłocieniową, która uwypukla emocje i wzmacnia atmosferę napięcia, tak istotną dla narracji ciała i przestrzeni.

Poznań jako scena dialogu kulturowego

Pokaz „Something is Resisting” jest efektem kooperacji Living Space Theatre oraz Olga Roriz Company przy wsparciu Polskiego Teatru Tańca w Poznaniu. Współorganizatorzy to także Narodowy Instytut Muzyki i Tańca oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co świadczy o wysokim prestiżu wydarzenia oraz jego istotności dla rozwoju polskiej sceny artystycznej.

Producentem wykonawczym spektaklu jest Jakub Margosiak, jedna z czołowych postaci lokalnej sceny tańca współczesnego, a koordynacją projektu zajmuje się Alicja Siwik – dzięki ich działaniom widzowie mają okazję uczestniczyć w spotkaniu sztuki na najwyższym poziomie.

Kalendarium poznańskich wydarzeń związanych ze spektaklem:

• Premiera: we wrześniu 2023 roku na scenie Polskiego Teatru Tańca
• Pokazy otwarte: październik-grudzień 2023
• Warsztaty taneczne i spotkania z twórcami: listopad 2023
• Debata po spektaklu: grudzień 2023
• Cykl pokazów specjalnych dla szkół oraz uczelni artystycznych: styczeń 2024

Podsumowanie

„Something is Resisting” jest pełnym symboli i metafor spektaklem dotykającym głęboko osadzonego konfliktu między wolnością a uwarunkowaniami społecznymi, między ciałem a duchem. Olga Roriz wraz ze swoim zespołem zaprasza widza do świadomej kontemplacji organicznej tożsamości współczesnego człowieka i jego możliwości przetrwania – nie tylko fizycznego, ale przede wszystkim duchowego.

To propozycja adresowana do tych, którzy chcą doświadczyć tańca nie jako rozrywki czy konsumpcji estetycznej, lecz jako dialogu pytań o tożsamość, władzę i opór obecne wewnątrz każdego z nas. Poznań staje się tutaj scenerią transgranicznej rozmowy o kondycji człowieczeństwa wobec globalnych uwarunkowań – a to czyni to wydarzenie absolutnie wyjątkowym na tle krajowym i międzynarodowym.

Zapraszamy do uczestnictwa w tym wyjątkowym doświadczeniu sztuki tańca – bo czasem ciało mówi więcej niż słowa… i właśnie temu głosowi warto dać przestrzeń.

Autorem tekstu jest redaktor magazynu muzyczno-tanecznego specjalizującego się w refleksji nad współczesną sztuką performatywną.