Ekstremalna normalność – Sztuka w konfrontacji z rzeczywistością. Rozmowa z Sofią Żezmer

W świecie sztuki, który nieustannie poszukuje nowych form wyrazu, termin „normalność” od zawsze budzi kontrowersje. Co to znaczy być normalnym w dobie, gdy granice przyzwoitości, etyki czy estetyki są nieustannie przesuwane? Oto pytanie, które stawiają sobie zarówno artyści, jak i widzowie. W obliczu nadchodzącej wystawy “Ekstremalna normalność” rozmawiamy z Sofią Żezmer – artystką, której twórczość zmusza nas do refleksji nad tym, co uważamy za normę.

Normalność jako pojęcie względne

Kuratorka wystawy, Bogna Błażewicz, rozpoczyna rozmowę od wskazania na tradycyjne rozumienie normalności. „Normalność z natury rzeczy kojarzy się z pewnym zrównoważeniem irównowagą”, mówi Błażewicz. Jednak Żezmer dodaje do tego obrazu nowe wymiary. „Ekstremalna normalność to zestaw okoliczności i systemowych norm, do których przywykliśmy – norm, które często łamią granice tego, co jest korzystne dla ludzi i ekosystemu”, podkreśla artystka.

W tej kontrowersyjnej definicji artystka wskazuje na paradoksy współczesnego świata. Przykłady mówią same za siebie – łamanie praw człowieka, rosnąca przepaść między ubóstwem a bogactwem oraz niemożność odnalezienia równowagi w obliczu nieskończonego wzrostu gospodarczego na ograniczonej Ziemi.

Sztuka jako przestrzeń dialogu

Sofia Żezmer dostrzega w sztuce potencjał do manifestacji ulotnych i irracjonalnych idei, które odzwierciedlają naszą codzienność. Słowa, które zebrała podczas swojego absolwentu na Cooper Union College of Arts and Sciences w Nowym Jorku, doczekały się nowego wydźwięku. „Sztukę można postrzegać jako przestrzeń nie tylko dla refleksji, ale również dla tworzenia znaczeń w fizycznej formie”, mówi artystka.

Jak sama zaznacza – jej prace są jak rebusy, które uruchamiają wieloznaczne skojarzenia prowadzące w różne kierunki myślenia. “Ważna jest jednoczesność potencjalnych znaczeń i dekonstrukcja przyjętych nawyków myślenia”, dodaje.

Wyzwanie dla status quo

Co jednak najważniejsze? Jaką refleksję chciałaby Żezmer wywołać u odbiorców podczas wystawy w Galerii Miejskiej Arsenał? „Pragniemy zwrócić uwagę na akceptację status quo, co często prowadzi do bierności i zaniechania naszego twórczego potencjału”, podkreśla artystka. W kontekście społecznym nie możemy ignorować roli, jaką odegrała wyobraźnia w kształtowaniu naszej rzeczywistości. „Bierna konsumpcja cudzych wizji staje się normą i nie zawsze służy dobru jednostki”, stwierdza Żezmer.

Zmierzenie się z technologiczną rzeczywistością

W dobie sztucznej inteligencji oraz rozpowszechnienia technologii pytania o naturę ludzkiej istoty stają się niezwykle aktualne. Kogo uznajemy za ludzką istotę, kiedy granice między człowiekiem a maszyną stają się coraz bardziej rozmyte? „Chciałabym zwrócić uwagę na łączność żywych systemów i empatyczne współdziałanie z lokalnymi rzeczywistościami”, mówi artystka.

Kalendarium: Kluczowe wydarzenia Sofii Żezmer

Sofia Żezmer to artystka o bogatym dorobku edukacyjnym i artystycznym. Studiowała rzeźbę, fotografię oraz historię sztuki na Cooper Union College of Arts and Sciences w Nowym Jorku (1982-1986), a magisterium z historii sztuki uzyskała w Hunter College w 1993 roku. W ciągu swojej kariery tworzy eksperymentalne prace rzeźbiarskie, instalacje, fotografia i kolaże. Obecnie jest członkinią International Artists Forum (IKG) oraz Deutscher Künstler Bund (DKB), a także pełni rolę członka Zarządu Instytucji Sztuki Współczesnej w Kunstverein Bellevue-Saal w Wiesbadenie.

Epilog: Sztuka jako przestrzeń dla refleksji

Zbliżająca się wystawa “Ekstremalna normalność” Sofii Żezmer staje się nie tylko miejscem prezentacji dzieł sztuki, ale również przestrzenią do głębokiej refleksji nad tym, w jakim świecie żyjemy. W czasach, gdy pojęcia takie jak normalność i ekstremalność stają się niewyraźne, twórczość Żezmer pozwala na nowo odkrywać znaczenia oraz redefiniować nasze spojrzenie na otaczającą nas rzeczywistość.

W obliczu wyzwań współczesności, życie w “ekstremalnej normalności” przestaje być tylko terminem – staje się stanem umysłu i zachętą do działania. W tej jedynej w swoim rodzaju podróży sztuki zapraszamy do odkrywania ugrupowań myślowych, które pomogą nam odnaleźć własny głos w nurcie globalnych przemian.