“Ekstremalna normalność” – Nowa Wystawa Sofi Żezmer w Galerii Miejskiej Arsenał

W świecie zmieniających się norm i wartości, gdzie granice między tym, co uznawane jest za normalne, a tym, co ekstremalne, zaczynają się zacierać, Sofi Żezmer, artystka wykształcona w Nowym Jorku, zaprasza nas do refleksji nad pojęciem normalności w ramach swojej najnowszej wystawy “Ekstremalna normalność”. Rozmowa z kuratorką Bogna Błażewicz wprowadza nas w tematykę, którą Żezmer rozwija i eksploruje.

Czym jest normalność ekstremalna?

Bogna Błażewicz otwiera dyskusję od stwierdzenia, że normalność nierozerwalnie kojarzy się z równowagą i akceptacją społecznych norm. Jednak Sofi Żezmer rzuca nowe światło na to zagadnienie, definiując ekstremalną normalność jako konstruowanie ramy dla systemowych norm, które determinują nasze postrzeganie rzeczywistości. “Normalność” może bowiem łamać granice korzystne zarówno dla ludzi, jak i dla otaczającego nas ekosystemu. W XXI wieku, gdzie prawa człowieka są nagminnie łamane, a przepaść między ubóstwem a bogactwem rośnie astronomicznie, Żezmer wskazuje, że nasza definicja normalności wymaga pilnej rewizji.

To, co możemy uznać za absurdalne w kontekście współczesnego społeczeństwa, powinno pobudzić nas do refleksji. Jak zauważa artystka, “normalność” nie zawsze oznacza coś pozytywnego czy zdrowego dla naszych umysłów i ciała. Przesunięcie granic w kierunku ekstremum może ujawniać jej ukryte, kontrowersyjne oblicza. Taki sposób myślenia jest nieprzypadkowy – przywołuje skojarzenia ze spektaklami komediowymi, które poprzez humor wydobywają poważne podteksty i skłaniają do krytycznej refleksji nad codziennością.

Sztuka jako przestrzeń znaczeń

W kolejnej części rozmowy przychodzi pora na ważne pytanie o definicję sztuki. Sofi Żezmer podkreśla, że sztuka nie jest odrębną rzeczywistością. Wręcz przeciwnie – to element życia dziennego, który wyłania się z konkretnego kontekstu społeczno-historycznego. Jej zdaniem to przestrzeń do tworzenia znaczenia pomiędzy życiem a refleksją nad nim. Feministyczne i postkolonialne idee często stają się punktem wyjścia do dekonstrukcji utartych schematów myślenia i postrzegania.

O ile Dorota Monkiewicz w artykule dla Kwartalnika Rzeźby „Orońsko” określa prace Żezmer jako rebusy, o tyle ona sama przyznaje, że jej prace prowadzą do wieloznacznych skojarzeń i nie mają jednoznacznego rozwiązania. W tym kontekście wyzwaniem dla odbiorców jest odkrywanie potencjalnych znaczeń i zatrzymywanie się na chwilę w tej dynamicznej przestrzeni interpretacji.

Zatrzymajmy się nad “ekstremalną normalnością”

Podczas wystawy w Galerii Miejskiej Arsenał Sofi Żezmer pragnie zwrócić uwagę na problem akceptacji status quo. Skupiając się na idei “ekstremalnej normalności”, artystka namawia do krytycznej analizy własnych przekonań i wzorców myślenia. W pewnym sensie poddaje w wątpliwość nasze łatwe przyzwyczajenia do biernego przyjmowania otaczającej rzeczywistości, zachęcając nas do działania i tworzenia własnych wizji.

Zauważenie zjawiska “biernej konsumpcji” cudzych wizji rzeczywistości prowadzi do rozważań na temat tego, kogo uznajemy za istotę ludzką w dobie sztucznej inteligencji i robotyzacji. U Żezmer pojawia się pragnienie uświadomienia łączności pomiędzy żywymi systemami, a jej prace stają się punktami wyjścia do empatycznego współdziałania.

Kalendarium wydarzeń

1. Data otwarcia wystawy: 10 listopada 2023
2. Czas trwania: Wystawa będzie dostępna do 15 stycznia 2024.
3. Wernisaż: Spotkanie z artystką i kuratorką odbędzie się 10 listopada o godz. 18:00.
4. Warsztaty: W trakcie trwania wystawy zaplanowane są warsztaty z Sofi Żezmer dotyczące procesu twórczego i interpretacji sztuki (daty i szczegóły już wkrótce).

Na koniec warto zauważyć, że poprzez swoją twórczość Sofi Żezmer zmusza nas do zastanowienia się nad przyjętymi normami i zachęca do aktywnego poszukiwania odpowiedzi na pytania o nasze miejsce we współczesnym świecie. Innymi słowy, “Ekstremalna normalność” to nie tylko tytuł wystawy – to wezwanie do działania, refleksji oraz reinterpretacji tego, co znamy jako normę.