KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 29 LIPCA

Słońce w znaku Lwa

Urodzeni 29 lipca mają oryginalną umysłowość, która łączy praktyczność z uduchowieniem. Cenią sobie niezależność i tylko pełna swoboda pozwala im normalnie funkcjonować. Wierzą w swoje możliwości i odważnie podejmują się różnych przedsięwzięć. W sytuacjach trudnych bywają agresywni.

Cytaty na dziś:

•    Rośliny uszlachetnia się przez uprawę, ludzi – przez wychowanie. J.J. Rousseau
•    Niech język nie wyprzedza myśli. Chilon .
•    Wierzę, że życie warte jest, aby je przeżyć. Twoja wiara pomoże ci uczynić je pełnym wartości. William James

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1656 Poznań poddał się Szwedom, którzy zrabowawszy kościoły, składy i domy prywatne ustąpili zeń dopiero po dwóch latach. [Przewodnik po Poznaniu Feliksa Antoniewicza, 1882]

1885 W Hrubieszowie urodził się Konstanty Stecki – polski botanik.

W latach 1925–1960 profesor botaniki leśnej Uniwersytetu Poznańskiego. Prowadził badania flory Karpat, Wielkopolski i Pomorza. Był twórcą podziału Polski na strefy przyrodniczo-leśne i działaczem ruchu obrony przyrody. Stworzył monografię dotyczącą Tatr (1968). Zmarł 4 października 1978r, spoczywa na cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu.

1893 Urodził się Edward Haupt, poznański rzeźbiarz, medalier, twórca pomników.

Po studiach w Berlinie w 1913 zamieszkał w Poznaniu i związał się ze Stowarzyszeniem Artystów Wielkopolskich. Po odzyskaniu niepodległości otworzył własną pracownię artystyczną. Lata okupacji hitlerowskiej spędził w Krakowie. W 1945 powrócił do Poznania.

Jest autorem m.in. pomnika Kasprowicza w Inowrocławiu i Ciechocinku, Jakuba Wujka w Wągrowcu, Staszica w Pile i Ciechocinku, licznych tablic i plakiet. Współpracował także z poznańskim kabaretem literackim projektując liczne pacynki i karykatury do szopek.

W Poznaniu zachowały się jego rzeźby zdobiące wejście do Parku Wilsona oraz rzeźba marabuta z muru otaczającego Stare ZOO.

Tympanon w kościele św. Marcina w Poznaniu, autor Edward Haupt (1953), fot: wikipedia

Edward Haupt w swojej pracowni w Poznaniu przy pracy nad pomnikiem Jakuba Wujka, rok 1933, fot. NAC – domena publiczna

1942 Zmarł Wojciech Kossak, malarz, autor portretów, scen historycznych i batalistycznych. Wraz z Janem Styką współautor Panoramy Racławickiej.

Swoją pracownię posiadał także w Poznaniu, przy ulicy Grochowe Łąki.

W latach 1925–1926 jeździł z synem po dworach w Poznańskiem i dla podreperowania finansów malował portrety i obrazy na zamówienie. Z tego okresu pochodzą m.in.: portret Emila Młynarskiego, portret córek Zdzisława Tarnowskiego na koniach, portret Marii Scipio del Campo, Tomasza Zamoyskiego. Natomiast pośpieszna produkcja obrazów i replik w tzw. “fabryczce”, którą zapoczątkował, a kontynuował syn Jerzy Kossak, była ukrywaną tragedią Kossaka – artysty malarza.

Kawałek dalej, przy ulicy Stawnej znajdował się budynek Arsenału Artyleryjskiego.

Pierwszy arsenał Landwehry wzniesiono w mieście w latach 1820-1821 u zbiegu ulic Wronieckiej i Stawnej. Obiekt ten nie istnieje i nie jest znany jego wygląd. Drugi arsenał zrealizowano w latach 1868-1870 na obecnym miejscu, według projektu berlińskiego urzędnika Ministerstwa Wojny – Augusta Fryderyka Fleischingera. Stoi w miejscu zburzonej części klasztoru Dominikanów.

Z neogotyckiego dwuskrzydłowego założenia na planie litery L, pozostał do dziś niewielki, zachodni fragment. Stropy budowli były specjalnie wzmacniane, co zabezpieczało je przed bombardowaniem, a w strefie parterowej zamocowano solidne osłony okien. Całość obłożona cegłą klinkierową i zwieńczona fryzem arkadowym.

Budynek poważnie uszkodzono w 1945 i w większej części rozebrano. Pozostały niewielki fragment pełni funkcję mieszkaniową.

1964 Zmarł Łucjan Kamieński, muzykolog, kompozytor i pedagog.

Studiował w latach 1903-09 w Królewskiej Akademii Muzycznej w Berlinie oraz równolegle na Uniwersytecie Berlińskim. W 1919 nie przyjął propozycji kierowania berlińskim dwutygodnikiem “Die Musik”. Przeniósł się do Poznania, gdzie w 1920 był wicedyrektorem Państwowej Akademii i Szkoły Muzycznej (przyszłego Państwowego Konserwatorium Muzycznego). Był recenzentem „Kuriera Poznańskiego” (1920-1928). W 1921 podjął pracę na poznańskim Uniwersytecie. W 1922 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo Katedry Muzykologii.

Dzięki jego staraniom w 1930 powstało przy Katedrze Muzykologii w Poznaniu pierwsze w Polsce Regionalne Archiwum Fonograficzne RAF umożliwiające stosowanie w badaniach polskiego folkloru najnowszych metod badawczych. W latach 1928-31 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Muzykologicznego.

W 1939 został aresztowany przez Gestapo pod zarzutem działalności antyniemieckiej, a fragmenty jego publikacji (w których dowodził polskości Pomorza i Kaszub) znalazły się na zorganizowanej w Poznaniu wystawie Wrogowie Rzeszy. Zwolniono go dzięki interwencji żony (niemieckiej śpiewaczki). W 1941 podpisał niemiecką listę narodową.

Po wojnie oskarżono go o współpracę z hitlerowcami i działanie na szkodę Polski. Po głośnym procesie i stwierdzeniu braku dowodów współpracy, za podpisanie Volkslisty otrzymał wyrok 3 lat więzienia, utraty mienia i praw obywatelskich. Po złagodzeniu wyroku uzyskał ułaskawienie, a ostatecznie w 1960 sąd zarządził zatarcie wcześniejszego skazania. Kamieński został jednak odsunięty od pracy w środowisku akademickim.

1965 We Wronkach urodził się Paweł Wilczak, aktor.

Współpracownicy nazywają go kameleonem. Potrafi szybko przytyć lub schudnąć, nie boi się zmiany koloru włosów. Popularność przyniosły mu role w serialach. Był Jurijem, salowym Mareczkiem, Tomkiem, Duchem.

Nie obawia się, że zostanie zaszufladkowany jako postać z konkretnego serialu. Ze względu na rodzinne tradycje chciał zostać lekarzem.

Dwukrotnie podchodził do egzaminów wstępnych na Akademię Medyczną w Poznaniu. W głębi serca marzył jednak o aktorstwie.

Wybrał studia na Wydziale Aktorskim PWSFTviT w Łodzi. W czasie egzaminu predyspozycyjnego symulował grę w tenisa i jednocześnie recytował fragment „Chłopów”. Aktor marzy o reżyserowaniu, tymczasem zapisuje i chowa w szufladzie pomysły na filmowy scenariusz. Nie lubi mówić o swoim życiu prywatnym. Przyznaje jednak, że uwielbia kobiety. Ceni i podziwia Charliego Chaplina. Obecnie związany jest z aktorką Joanną Brodzik. 2 lipca 2008 roku został ojcem bliźniaków: Jana i Franciszka.

1977 Do tragicznego w skutkach wydarzenia doszło ok. godz. 18.00 na skwerze u zbiegu ulic Marchlewskiego (dziś Królowej Jadwigi) i Strzeleckiej.

Do siedzących tam na ławce trzydziestodziewięcioletniej Barbary M. i jej przyjaciela Józefa B. podszedł mąż kobiety – Nikodem M. Z niedużej odległości oddał do siedzącej pary kilka strzałów z pistoletu, a następnie popełnił samobójstwo. Przybyłe na miejsce tragedii pogotowie ratunkowe odwiozło ofiary szaleńca w ciężkim stanie do Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego przy  ul. Lutyckiej, gdzie Józef B. zmarł, natomiast Barbarze M. lekarze z Oddziału Chirurgicznego uratowali życie. [Kronika Miasta Poznania nr 2/78]

foto: Ulica Strzelecka Foto: Archiwum Spółdzielni Mieszkaniowej Służby Zdrowia smsz-poznan.info

2019 W wieku 70 lat po długiej chorobie zmarł Czesław Kaliszan dziennikarz sportowy, od wielu lat związany z TVP Poznań.

Czesław Kaliszan pracował w TVP Poznań blisko 30 lat. Przez wiele lat był kierownikiem działu sportowego TVP Poznań. W 2009 roku przeszedł na emeryturę. W 2003 r. za swoje zasługi w promowaniu kultury fizycznej otrzymał nagrodę „Dziennikarskie Koziołki”. 10 lipca skończył 70 lat. Był reporterem i komentatorem podczas Wyścigu Pokoju w roku 1983, finałów Mistrzostw Świata na Żużlu w Lesznie, Gdańsku i Bydgoszczy, relacjonował Igrzyska Olimpijskie w Atlancie (1996), a także Puchar Świata w hokeju w roku 1986.

Czesław Kaliszan urodził się 10 lipca 1949 roku w Poznaniu. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego oraz Wydział Prawa i Administracji UAM, a także Medyczne Studium Zawodowe.

W Kronice Miasta Poznania poświęconej Telewizji Poznań Małgorzata Derwich pisała o nim:

“Czesława Kaliszana wszyscy kojarzą ze sportem. Przez ponad 30 lat pracy w Telewizji właśnie sportowi redaktor Kaliszan, prawnik z wykształcenia, poświęcił najwięcej uwagi. – Profesja komentatora czy redaktora odpowiedzialnego w redakcji sportowej to ciągły wyścig z czasem. Dla mnie nie ma dni wolnych. Soboty i niedziele też spędzam w pracy, bo wtedy jest najwięcej wydarzeń sportowych – mówi Czesław Kaliszan. Specjalizował się w wielu dziedzinach, bo w mediach regionalnych dziennikarz sportowy nie ma innego wyjścia. Komentował wydarzenia ogólnopolskie, a nawet światowe. Telewizyjnym wzorem i przyjacielem był dla niego Jan Ciszewski, który wprowadził go w ten trudny zawód. Co więcej, ujawnił jak się w nim utrzymać. Należy stosować tzw. metodę windy. Poruszać się między piętrami, ale nigdy nie zjeżdżać za nisko, ani za wysoko – Kaliszan z uśmiechem cytował cenną maksymę”.

W serwisie YouTube.com do dziś można znaleźć fragmenty wywiadów przeprowadzonych przez Czesława Kaliszana. Oto jeden z nich przeprowadzony w sezonie 1993/1994 po meczu Lecha Poznań z Hutnikiem Kraków, który Kolejorz przegrał 0:2.

2022 Awaria rurociągu na osiedlu Zwycięstwa spowodowała sporo utrudnień w rejonie Winograd. Woda dostała się na trasę Pestki uniemożliwiając kursowanie tramwajów.  Zalany został spory obszar osiedla, a także przejście podziemne w rejonie przystanku PTS

ZDARZYŁO SIĘ 29 LIPCA

1030 W bitwie pod Stiklestad, próbując odzyskać swój tron, zginął król Norwegii Olaf II Haraldsson, święty kościoła, patron Norwegii.

1585 Otwarto Akademie Florencką.

1588 Nieopodal wybrzeży Francji angielska flota pokonała hiszpańską “Niezwyciężoną Armadę”.

Dwa miesiące wcześniej król Hiszpanii Filip II stworzył Armadę – składała się ona ze 130 ogromnych statków i ponad 30 tysięcy marynarzy i żołnierzy na pokładzie. Elżbieta II, dzięki doradcom, zdołała oprzeć się hiszpańskiej potędze wystawiając mniejsze i zwrotniejsze okręty wyposażone w doskonałe działa, a równie często naładowane materiałami wybuchowymi eksplodującymi przy zderzeniu z hiszpańskim okrętem.

1793 Urodził się Jan Kollar, słowacki pisarz i myśliciel, propagator idei kulturalnego zjednoczenia Słowian.

1805 Urodził się Charles de Tocqueville, francuski pisarz polityczny, dyplomata, minister spraw zagranicznych.

1830 Rewolucjoniści w Paryżu zmusili oddziały wojskowe do opuszczenia miasta i przejęli kontrolę nad stolicą. Oznaczało to zwycięstwo rewolucji lipcowej.

1841 Urodził się Gerhard Hansen, norweski lekarz, odkrywca zarazka trądu.

1871 Urodził się Grigorij Rasputin (wł. G.J. Nowych), rzekomy mnich prawosławny, wpływowa postać na dworze cara Mikołaja II. Zamordowany 1916.

1890 Zmarł Vincent van Gogh, malarz holenderski, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli postimpresjonizmu. Jego twórczość początkowo realistyczna o ciemnej tonacji przeszła przez krótką fazę impresjonizmu, aby osiągnąć własny dramatyzm ekspresji.

1900 W zamachu w Monza zginął  Humbert I, król Włoch.

1907 Pierwsze próby lotu helikoptera – w Douai we Francji.

1914 Padły pierwsze strzały w pierwszej wojnie światowej. Wojska austriackie ostrzelały Belgrad.

1919 Sejm uchwalił ustawę o karze śmierci za łapownictwo i nadużycia służbowe.

1939 Polska Agencja Telegraficzna poinformowała, że w swoją pierwszą podróż wyruszył polski transatlantyk “Chrobry”. Trasa wiodła do Ameryki Południowej. Na pokładzie było 1042 pasażerów 2100 oraz 2500 ton drobnicy i poczty. “Chrobry” miał powrócić do Gdyni 15 września.

1944 W Normandii wylądowała polska 1 Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka.

1948 Rozpoczęły się po 12 latach wojennej przerwy Igrzyska Olimpijskie w Londynie.

1949 Urodził się Jerzy Bończak, aktor. Grał m.in. w serialu “Dom”, “Alternatywy 4”, “Psach”, “Ogniem i mieczem” oraz “Podróżach pana Kleksa”.

1956 Prasa pisała: Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej wyraża swoją całkowitą solidarność ze śmiałą i konsekwentną pracą i walką KPZR o wcielenie w życie historycznych postanowień XX Zjazdu, wzmożenie twórczej roli i inicjatywy mas w budownictwie komunistycznym, o pogłębienie socjalistycznego demokratyzmu.

1958 W Stanach Zjednoczonych powstała agencja kosmiczna NASA – National Aeronautics and Space Administration.

1973 W referendum Grecy opowiedzieli się  za republika, przeciwko monarchii.

1973 Urodził się Wanya „Squirt” Morris, wokalista grupy Boyz II Men. Grupa powstała w 1988 roku. Pierwszą płytę, wydaną w 1993 roku wypełniły zarówno nagrania taneczne jak i ballady. Drugi album wydany rok później przyniósł trzy wielkie przeboje „I’ll Make Love To You”, „On Bended Knee” i „One Sweet Day” w duecie z Mariah Carey.

1974 Kościół Episkopalny zezwolił na kapłaństwo kobiet.

1979 W Holandii odbył się pierwszy zagraniczny występ The Cure.

1981 Brytyjski następca tronu książę Karol poślubił 19 letnią Dianę Spencer.

1988 Zamknięto ostatni amerykański Klub Playboya.

1989 Na plenum KC PZPR 171 głosami z 216 obecnych na I sekretarza wybrany został Mieczysław F. Rakowski, w miejsce generała Jaruzelskiego, który ustąpił ze stanowiska.

1993 Elton John sprzedał swoją kolekcję 48 tysięcy płyt. Nabywca zapłacił za nią 271.500 dolarów. Suma w całości trafiła na konto charytatywnego funduszu Terrence Higgins, pomagającego chorym na AIDS.

Elton John – bilet na koncert – Poznań 1995, za: bilety01.republika.pl

2000 Numer 1 amerykańskiej listy przebojów: „It’s Gonna Be Me” – N Sync; US Top Album „The Marshall Mathers LP” – Eminem.

2001 Zmarł Edward Gierek, pierwszy sekretarz PZPR w latach 70.

2002 Przedstawiciele Polski i Słowacji podpisali umowę o zmianie granicy. Oba kraje wymieniły między sobą prawie trzy 3000 m. kw. przygranicznych terytoriów. Regulacje zawarte w umowie dotyczą: 376 metrów kw. po obu stronach granicy w rejonie wieży widokowej na Przełęczy Dukielskiej,2289 m kw. na bezimiennej wyspie po polskiej stronie i takiego samego obszaru na słowackiej wyspie Nokiel.

Imieniny obchodzą; Marta, Olaf, Olga, Beatrycze, Lucylla, Faustyn

Marta, w języku aramejskim „marta” znaczy dosłownie pani, władczyni, gospodyni.
Przysłowia;
•    Około dnia świętej Marty ze żniwami już nie na żarty
•    Święta Marta wodzi głód do czarta.
Kobieta o tym imieniu jest niezależna, ma wybitną osobowość. Nie lubi uzewnętrzniać celów swojego działania, jest konsekwentna w zwalczaniu przeszkód. W swoim nierównym charakterze znajduje miejsce na spokój, doznania artystyczne i tolerancję dla ludzkich słabostek.

Olaf to imię staroislandzkie oznacza przodka, pradziada

Beatrycze, być może imię pochodzi od łacińskiego beatus – szczęśliwy lub wyrazów pospolitych  viator, viatrix czyli podróżnik, podróżniczka  wymawianych w kręgach ludowych jak biator, biatrix – uszczęśliwiacz, uszczęśliwiaczka.
Imię w polsce używane od XIII wieku.

Lucylla, Lucyla, to zdrobniała forma imienia Lucia, które da się wyprowadzić od nazwy rzymskiego rodu Lucjuszów.
Faustyn to rozszerzona forma imienia Faust, czyli pomyślny, szczęśliwy, życzliwy, imię pochodzenia łacińskiego, w Polsce używane od XIII wieku.