Sympozjum o Queerowym Wystawiennictwie w Poznaniu: Nowa perspektywa na sztukę LGBTQ+ w Polsce

Poznań staje się kolejnym ważnym centrum, gdzie dyskusja o sztuce queerowej nabiera nowego wymiaru. Już 15 lipca 2025 roku w przestrzeniach Galerii i Pawilonu odbędzie się wyjątkowe sympozjum poświęcone queerowemu wystawiennictwu – wydarzenie, które wpisuje się w szeroki nurt refleksji nad transformacjami, jakie zachodzą zarówno w polskiej scenie artystycznej, jak i społeczno-politycznej.

Rozszerzenie i pogłębienie queerowego dialogu

Sympozjum stanowi naturalne rozwinięcie wystawy „Strefy LGBT+ | sztuka queerowa w czasach dobrej zmiany”, która latem 2025 roku przyciągnęła uwagę środowisk artystycznych, akademickich i aktywistycznych. Kuratorski zespół pod przewodnictwem Tomka Pawłowskiego-Jarmołajewa oraz Gabi Skrzypczak po raz pierwszy od wielu lat podjął próbę instytucjonalnej prezentacji twórczości queerowej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem lat 2015–2023. Wystawa ukazała nie tylko różnorodność artystycznych głosów, ale też zwróciła uwagę na napięcia powstałe w wyniku społeczno-politycznych zmian w naszym kraju.

Sympozjum ma za zadanie rozszerzyć te obserwacje, zagłębiając się w kluczowe praktyki kuratorskie oraz projekty wystawiennicze, które w ostatnich latach pojawiły się i zostały rozwinięte w różnych regionach Polski. Chodzi o stworzenie mapy queerowej topografii sztuki – miejsca, gdzie spotykają się sztuka, aktywizm, intymność i polityka. Wątki dotyczące samoorganizacji, gestów protestu, a także prób instytucjonalizacji queerowych praktyk zostaną poddane szczegółowej analizie.

Kalendarium wydarzenia

• 11:00 – 15:00 – panel ekspercki i dyskusja, w której udział wezmą: Maja Demska, Taras Gembik, Michał Grzegorzek, Zofia Reznik oraz Waldemar Tatarczuk. Panel będzie moderowany przez Zo Reznik. To właśnie ta część wydarzenia pozwoli na bezpośredni dialog wokół doświadczeń i praktyk kuratorskich związanych z queerową sztuką oraz wystawiennictwem. Będzie to także przestrzeń do wymiany poglądów na temat modeli współpracy między artystami, kuratorami, instytucjami i społecznościami LGBTQ+.

• 18:00 – 19:30 – wykład performatywny kolektywu KEM w Pawilonie. Wystąpienie zespołu KEM – w skład którego wchodzą Stefa Gosiewska oraz Ola Knychalska – zapowiada się jako unikalne wydarzenie łączące performans z teorią queer. Kolektyw od lat znany jest z eksperymentalnego podejścia do formy i treści, co idealnie wpisuje się w tematykę sympozjum.

Sztuka queerowa w Polsce – między represją a samowyrażeniem

Omawiane sympozjum jest szczególnie ważne w kontekście ostatnich lat w Polsce – okresu zwrotów politycznych, coraz bardziej widocznych napięć wokół praw osób LGBTQ+ oraz zarazem intensywnych działań angażujących artystki i artystów queerowych na rzecz widzialności i praw obywatelskich. Latem 2025 roku dostrzegliśmy wyraźną zmianę tonu w instytucjonalnym podejściu do tej tematyki, czego dowodem była właśnie wspomniana wystawa „Strefy LGBT+”.

Praktyki kuratorskie i modele współpracy zaprezentowane podczas sympozjum pokażą, jak różnorodne strategie funkcjonowania wypracowały queerowe środowiska – od tworzenia tymczasowych przestrzeni artystycznych, po współpracę z większymi galeriami i instytucjami kultury. W trakcie debat zastanowimy się również nad tym, co dziś oznacza „queerowa wrażliwość” w kontekście kuratorskim – jak manifestuje się ona nie tylko w formie czy tematyce dzieł, ale także w sposobach organizowania wystaw i zdarzeń kulturowych.

Nowa fala queerowej kuratorskości

Obecność tak znaczących postaci polskiej sceny artystycznej jak Maja Demska czy Waldemar Tatarczuk gwarantuje wysoki poziom merytoryczny spotkania. Maja Demska znana jest z odważnego podejścia do tematyki społecznej i estetycznej oraz zaangażowania w rozwój kultury queerowej na lokalnym i ogólnokrajowym poziomie. Z kolei Waldemar Tatarczuk – artysta i kurator o międzynarodowej renomie – wniesie perspektywę spojrzenia na queerowość nie tylko przez pryzmat polski, ale również globalnych przemian kulturowych.

Taras Gembik i Michał Grzegorzek to kolejne kluczowe głosy, które z pewnością poszerzą dyskusję o różnorodne modele współdziałania między artystami i instytucjami a także sposoby budowania alternatywnych przestrzeni ekspresji.

Queerowość jako język i narzędzie zmiany

Ideą przewodnią sympozjum jest pokazanie queerness jako prekursor zmiany nie tylko estetycznej, lecz przede wszystkim społecznej. Praktyki kuratorskie stają tu się narzędziem wywierania wpływu na społeczne dyskursy, instrumentem walki o równość i prawa oraz sposobem afirmowania różnorodności tożsamości.

W dobie rosnących nacisków politycznych i społecznych wyzwania stojące przed twórcami i kuratorami queerowymi są szczególnie istotne. Sympozjum ma za zadanie wskazać nie tylko trudności, ale również potencjał tkwiący w kreatywnym i politycznym wymiarze sztuki.

Poznań jako centrum dyskursu queerowego

Nie przez przypadek to właśnie Poznań został wybrany na miejsce tego wydarzenia. Miasto jest jednym z ważniejszych punktów na mapie polskiej sceny kulturalnej otwartych na różnorodność i eksperyment artystyczny. Galeria i Pawilon prowadzą aktywną politykę artystyczną promującą nowe narracje oraz angażujące się w dialog z marginesowymi i dotąd marginalizowanymi głosami.

Sympozjum o queerowym wystawiennictwie wpisuje się więc w ten kontekst jako kamień milowy nie tylko lokalnej społeczności artystycznej, lecz całej Polski. To spotkanie nie tylko dla ekspertów czy miłośników sztuki, ale dla każdego, kto interesuje się złożonością współczesnej kultury i zmianami społecznymi.

Już dziś warto zaznaczyć datę 15 lipca 2025 roku – dzień wypełniony merytorycznymi debatami, inspirującymi prezentacjami oraz wyjątkowym wykładem performatywnym kolektywu KEM. Wydarzenie to jest oazą dla poszukujących nowego języka sztuki queerowej oraz przestrzenią budowania dialogu o tolerancji, wolności i prawach człowieka. Queerowa fala zalewa Poznań – dołączcie do niej!