Queerowa sztuka w dobie „dobrej zmiany” – wystawa „Strefy LGBT+” w Galerii Miejskiej

Kalendarium:

Z radością informujemy o cyklu oprowadzań po wystawie „Strefy LGBT+. Sztuka queerowa w czasach dobrej zmiany”, które odbędą się w Galerii Miejskiej. W programie:

• 1.06.2025, godz. 12.00 – Oprowadzanie po wystawie z perspektywy kuratorskiej (prowadzą: Tomek Pawłowski-Jarmołajew, Gabi Skrzypczak; tłumaczenie na PJM: Agnieszka Bastrzyk)

• 22.06.2025, godz. 12.00 – Oprowadzanie po wystawie z perspektywy kuratorskiej w języku angielskim (prowadzą: Tomek Pawłowski-Jarmołajew, Gabi Skrzypczak)

• 7.08.2025, godz. 12.00 – Oprowadzanie po wystawie z perspektywy kuratorskiej dla osób seniorskich (prowadzi: Tomek Pawłowski-Jarmołajew)

W 2015 roku, na placu Zbawiciela w Warszawie, zniknęła na zawsze instalacja „Tęcza” autorstwa Julity Wójcik. To wielokrotnie podpalane dzieło sztuki, które miało symbolizować otwartość i przymierze, stało się niespodziewanie punktem zapalnym polaryzacji społecznej i wojny kulturowej. Mimo pierwotnych intencji artystki, Tęcza stała się soczewką konfliktów tożsamościowych w Polsce, w czasie, kiedy władzę przejmuje oboz „dobrej zmiany”. Nowa rzeczywistość polityczna znacząco wpłynęła na kształt debaty publicznej, a instytucje sztuki zaczęły coraz bardziej angażować się w ożywione spory o symbole i narracje.

W obliczu wspomnianych zmian, wystawa „Strefy LGBT+. Sztuka queerowa w czasach dobrej zmiany” staje się nie tylko platformą prezentacji twórczości artystów queerowych, ale także fundamentalnym narzędziem dialogu o transformacjach społecznych, kulturowych i politycznych ostatniej dekady. Tytuł wystawy odnosi się bezpośrednio do kontrowersyjnych stref wolnych od LGBT, które powstały na mocy uchwał samorządów w latach 2019-2020, obejmując znaczną część kraju. Te działania były zwieńczeniem populistycznej kampanii dehumanizującej mniejszości seksualne, wspieranej przez media i polityków.

Niezmiennie pogarszające się warunki życia społeczności LGBT+ w Polsce prowadziły nie tylko do narastającego napięcia, ale również zawiązania szerokiego ruchu solidarnościowego. W odpowiedzi na te wyzwania pojawiły się nowe formy aktywizmu oraz przewartościowania w dyskursie na temat płci i orientacji seksualnej. Marsze i parady równości już nie są tylko domeną dużych miast – objawiają się także w mniejszych społecznościach, dowodząc, że queerowość nie zna granic.

W wyniku tych przemian rozkwitła sztuka queerowa, przenikająca działalność artystyczną oraz aktywistyczną. Alternatywne obiegi sztuki i myśli queerowej stały się kluczowe, zwłaszcza w kontekście ograniczonego dostępu do instytucji kultury. Twórcy stworzyli schronienie dla swojej praktyki, realizując swoje projekty w nowo powstałych kolektywach oraz przestrzeniach klubowych.

Wystawa „Strefy LGBT+. Sztuka queerowa w czasach dobrej zmiany” przybiera formę historiograficznego przeglądu, pozwalającego na dystansowe spojrzenie na zmiany w ostatniej dekadzie. Strefy tematyczne eksponowane na wystawie oferują wyjątkową perspektywę na opór artystyczny oraz reakcje na systemową przemoc. Przykładowo Stodoła stanowi manifest przechwytywania historii i narodowych symboli, wprowadzając głosy z marginesu narracji głównego nurtu. Komnata natomiast jest miejscem afirmacji queerowych ciał i tożsamości.

Na szczególną uwagę zasługuje też Strefa Ruchu – przestrzeń performatywna, która stanie się platformą dla różnorodnych wydarzeń i interwencji. Przyciąga ona uwagę publiczności poprzez różnorodność działań artystycznych oraz otwartą dyskusję.

Wystawa ta eksploruje panoramę odmiennych strategii i tożsamości osób LGBT+, ukazując jednocześnie queerową dumę jako formę protestu oraz święto różnorodności. W ramach tego przedsięwzięcia reprezentowane są zarówno polityczne manifesty niezgody, jak i kreatywne wizje wspólnoty.

Prowadzenie tego rodzaju wystawy jest możliwe dzięki dotacjom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultur, co pokazuje zaangażowanie państwa w promowanie różnorodnych narracji i tożsamości w sferze kultury.

Zapraszamy wszystkich do udziału w oprowadzaniach oraz do aktywnego uczestnictwa w dyskusji na temat queerowej sztuki i jej wpływu na współczesną kulturę. W dzisiejszym świecie sztuka nie tylko odzwierciedla rzeczywistość, ale potrafi także kształtować myślenie o tożsamości i wspólnocie.