Opętanie – Tajemnica i Kontrowersja w Twórczości Żuławskiego

„Opętanie” Andrzeja Żuławskiego to film, który na stałe wpisał się w historię polskiego kina, pomimo trudności, które napotkał podczas swojej drogi do publiczności. Jako kontynuacja artystycznej podróży reżysera, produkcja ta powstała po przerwanej przez władze komunistyczne realizacji „Na srebrnym globie”, co tylko uatrakcyjnia jej historię. Jej premiera w 1981 roku na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes przyniosła Żuławskiemu międzynarodowy rozgłos, jednak w Polsce film ten pozostawał w cieniu – nigdy nie doczekał się oficjalnej szerokiej dystrybucji.

Film zyskał rozgłos nie tylko dzięki swojej oryginalnej narracji i estetyce, ale także dzięki kontrowersjom związanym z jego odbiorem w kraju. W czasie stanu wojennego oraz silnej cenzury, wiele dzieł polskich twórców, takich jak „Fuchy” Jerzego Skolimowskiego czy „Miłość w Niemczech” Andrzeja Wajdy, spotkało się z podobnym losem. Władze PRL, obawiając się krytyki i instytucjonalnego buntu, stosowały różne formy represji wobec artystów uznanych za nielojalnych. W takim kontekście „Opętanie” stało się filmem, który musiał przedrzeć się przez mroki cenzury.

Dla wielu osób, które miały możliwość zobaczenia „Opętania”, film stał się czymś w rodzaju tabu – zakazanym owocem kultury, który dostarczał głębokich emocji oraz zmuszał do refleksji nad społeczeństwem, w którym powstał. W latach 80. możliwość obejrzenia tego dzieła istniała głównie w ramach Dyskusyjnych Klubów Filmowych, gdzie pasjonaci kina mogli delektować się zarówno treścią filmu, jak i jego artystyczną formą. Te klubowe projekcje były często miejscem intensywnych dyskusji i analiz, które podkreślały wagę „Opętania” w szerszym kontekście twórczości Żuławskiego.

Kultowość „Opętania” można także przypisać jego unikalnemu stylowi. Żuławski stworzył film, który balansuje na granicy sztuki i horroru, jednocześnie poruszając ważne tematy egzystencjalne oraz odnosząc się do stanów psychicznych bohaterów. Apokaliptyczna wizja, jaką autor przedstawił, zmusza widza do zastanowienia się nad ludzką naturą i zjawiskami, które definiują nasze życie. Reżyser poprzez swoje dzieło zadaje pytania o tożsamość, miłość oraz cierpienie – co czyni „Opętanie” filmem ponadczasowym.

W obliczu wracających do łask dyskusji o polskiej kinematografii lat 80., „Opętanie” zyskuje nowe życie. Jako jeden z najważniejszych filmów Żuławskiego, zasługuje na szersze zaprezentowanie i głębszą analizę – nie tylko jako dzieła artystycznego, lecz także jako dokumentu czasów, w których powstało. Dzisiaj, gdy dla wielu z nas „Opętanie” stało się już legendą polskiego kina, warto wrócić do tego tytułu i odkrywać go na nowo.