KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 29 LISTOPADA

Słońce w znaku Strzelca

Dzień Podchorążego
Liberia – Rocznica Urodzin Prezydenta Tubmana
Serbia – Święto Republiki
Vanuatu – Dzień Jedności
ONZ – Międzynarodowy Dzień Solidarności z Narodem Palestyńskim

Urodzeni 29 listopada to osoby o bardzo sympatycznym sposobie bycia. Są zazwyczaj pogodni, towarzyscy, uczuciowi. Umysł mają aktywny, potrafią znakomicie analizować rózne sprawy i wyciągać właściwe wnioski. Nie lubią jednak w życiu przemęczać się, cenią sobie wygodny tryb życia, a nawet lenistwo. Bywają zbyt łatwowierni, czasem wprost naiwni.

Cytaty na dziś:

• Kto się wstydzi pracy, nie wart chleba i kołaczy. Przysłowie
• Nawet upadki mogą być sukcesami. Wystarczy wiedzieć, przed kim padać. Andrzej Stok
• Życie jest jak tramwaj – nie ma rozmów z motorniczym. Janina Ipohorska

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1463 Znany z chciwości poznański burmistrz Jerzy Bok posiadał w nieistniejącym już dziś kościele św. Marii Magdaleny kaplicę.

Trudno określić, kiedy dokładnie została wybudowana, istniała z pewnością już w 1463 roku, kiedy to Jerzy porozumiał się z ówczesnym plebanem fary, a zarazem kanonikiem katedralnym Wojciechem z Łagiewnik, co do specjalnych nabożeństw, które miały się odbywać we czwartki po różnych świętach w prywatnej kaplicy Jerzego .

W zamian za wieczyście wypłacany plebanom farnym czynsz w wysokości dwóch grzywien rocznie, winni byli oni odprawiać uroczyście odśpiewaną, z akompaniamentem organów, mszę o Bożym Ciele w intencji Jerzego, jego żony Barbary i ich najbliższych (…)

Zapis ten potwierdzony został przez legata papieskiego Hieronima we Wrocławiu 29 listopada 1463 r., a także bezpośrednio w Rzymie odpowiednimi dokumentami kardynałów.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że kult eucharystii był w późnym średniowieczu bardzo rozpowszechniony, a w Poznaniu szczególnie widoczny, na co niewątpliwy wpływ miało istnienie pod miastem kościoła pod wezwaniem Bożego Ciała, stanowiącego cel licznych pielgrzymek.

Na podstawie: Paweł Dembiński, Burmistrz poznański Jerzy Bok i jego Fundacja w kościele farnym Św. Marii Magdaleny, KMP 1/1999

1853 Pożar katedry który powstał d. 29 listopada nad kaplicami lewej nawy przez nieostrożność blachnierzy i zniszczył dach od strony południowej i wnętrze świątyni.

Ówczesny arcybiskup prymas Leon Przyłuski, odbudowawszy ią i upiększywszy ponownie, sprowadził do niej dwa posągi z Rzymu, ś. Piotra i ś. Pawła, patronów kościoła, które wykonał sławny nasz rzeźbiarz Sosnowski. [Przewodnik po Poznaniu Feliksa Antoniewicza, 1882]

1889 W Poznaniu urodził się Wincenty Wierzejewski, artysta malarz, działacz skautowy i powstaniec wielkopolski.

W 1912 roku Wierzejewski został jednym z założycieli pierwszego w Wielkopolsce zastępu skautowego “Poznań”. Wkrótce potem, w miarę przybywania młodych ludzi, zastęp stał się drużyną, a potem hufcem “Piast”, którego komendantem został właśnie Wierzejewski.

W tym czasie skauci wielkopolscy prowadzili już tajne przygotowania do wybuchu ewentualnego powstania przeciwko Niemcom. W tym celu nawiązali kontakt ze Związkiem Walki Czynnej (ZWC).

Później Wierzejewski był jednym z organizatorów Polskiej Organizacji Wojskowej w zaborze pruskim. Po wybuchu walk, dowodził kompanią skautów, która zdołała oswobodzić z rąk niemieckich Fort Grolman w Poznaniu.

Jego ówcześni podwładni w późniejszym czasie dali początek 1 Pułkowi Strzelców Wielkopolskich (późniejszemu 55 Poznańskiemu Pułkowi Piechoty). Wierzejewski brał także udział w walkach na wschodzie: w 1919 – walki o Lwów, a później w wojnie polsko-bolszewickiej (był jednym z żołnierzy armii generała Daniela Konarzewskiego).

W latach 1932-1935 dowodził oddziałem wartowniczym Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Następnie do 1939 roku pełnił służbę w Samodzielnym Referacie Bezpieczeństwa Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu. Zajmował się organizacją dywersji pozafrontowej w Wielkopolsce pod kryptonimem “Okrzeja”. W sierpniu 1939 roku, bezpośrednio przed wybuchem II wojny światowej, przydzielony został do Sztabu Głównego WP.

Po kampanii wrześniowej kontynuował służbę wojskową w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (między innymi w 1 Brygadzie Strzelców w Szkocji). Po wojnie pozostał w Anglii. Tam do śmierci oddawał się swojemu hobby – malarstwu.

1895 W Mieszkowie pod Jarocinem urodził się Heliodor Cepa, generał brygady. W 1939 dowódca łączności Naczelnego Wodza, dowódca wojsk łączności Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

1912 Pierwsze harce skautów poznańskich na Malcie. W Poznaniu powstał pierwszy skautowski zastęp żeński im. Emilii Plater. Założyła go Janina Łakińska. Wiosną 1913 roku powstała już Żeńska Drużyna Skautowa im. Emilii Plater.

Zlot harcerzy na Malcie w 1935 r, Ilustracja Poznańska i Nowiny Sportowe nr 18/1935

1974 Poznań w obiektywie Stanisława Wiktora – ślubowanie żołnierzy w Dniu Podchorążego

1978 Na rondzie Kopernika uruchomiono elektroniczne automaty do sprzedawania biletów tramwajowych i autobusowych firmy Merona (Republika Federalna Niemiec), otrzymane na półroczny okres próbny. Podobne urządzenia uruchomiono później przy pl. Wiosny Ludów (przed kawiarnią Santos) i na rondzie ratajskim. Każdy z tych zestawów składa się z dwóch bliźniaczych skrzynek przystosowanych do wydawania biletów za 50 gr i za 1 zł. Elektroniczne urządzenia do sprzedaży biletów zastosowane w Poznaniu były pierwszymi w Polsce. [Kronika Miasta Poznania nr 3/79]

Na zdjęciach Rondo Kopernika – Kaponiera w 1975 r w obiektywie Stanisława Wiktora z archiwum Cyfrowego Repozytorium Cyryl

1997 Na wzgórzu św. Wojciecha w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan złożono, sprowadzone z Wielkiej Brytanii, prochy Edmunda Strzeleckiego, podróżnika i badacza Australii.

2007 Piotr Florek został wojewodą wielkopolskim.

ZDARZYŁO SIĘ 29 LISTOPADA

1223 Papież Honoriusz III zatwierdził “Regułę Zakonu Franciszkanów”, napisaną przez świętego Franciszka z Asyżu.

1577 Francis Drake wyruszył z Anglii w podróż dookoła świata.

1766 Zakończył obrady sejm Czaplica (od nazwiska marszałka izby Celestyna Czaplica). Atak Rosji i Prus na uchwały sejmu konwokacyjnego. Sejm Czaplica trwał od 06.10.1766.

1830 Wybuch powstania listopadowego. Po rozbiorach z końca XVIII wieku Polska miała niepowtarzalną okazję wybicia się na niepodległość; marszem na Belweder nocą z 29 na 30 listopada podchorążowie ze sprzysiężenia Piotra Wysockiego rozpoczęli powstanie narodowe przeciw Rosji, które przeszło do historii pod nazwą listopadowego; Dziś Dzień Podchorążego.

1849 Urodził się John Fleming angielski elektro – i radiotechnik. Swoim wynalazkiem diody w 1904 zrewolucjonizował radiotelegrafię.

1877 Thomas Edison po raz pierwszy zaprezentował swą „mówiącą maszynę”, będącą prototypem gramofonu. Odtworzył wówczas słynny wierszyk “Mary had a little lamb…”

1892 Urodził się Franciszek Brodniewicz, polski aktor. Był czołowym amantem polskiego kina międzywojennego. Sławę przyniosły mu role zagrane w: “Trędowatej”, “Doktorze Murku” oraz “Wierna rzeka”. W czasie okupacji hitlerowskiej odmówił współpracy przy filmach tworzonych za pieniądze okupanta. W swoim mieszkaniu ukrywał Żydówkę Rachelę Adler. Pomógł w ucieczce swojemu sąsiadowi ściganemu przez gestapo.

1899 Hans Gamper wraz z przyjaciółmi założył w Barcelonie klub piłkarski FC Barcelona.

1913 Urodziła się Elżbieta Barszczewska – aktorka, legenda początków polskiego kina. Znana z ról w przedwojennych filmach: “Trędowata”, “Panicz”, “Profesor Wilczur”, “Dziewczęta z Nowolipek”, “Granica” (żona aktora Mariana Wyrzykowskiego, matka Juliusza, pamiętnego z roli króla Maciusia w filmie “Król Maciuś I”) (zm. 14.10.1987).

1929 Amerykanin Richard Byrd jako pierwszy przeleciał nad Biegunem Południowym.

1932 Urodził się Jacques Chirac, polityk, prezydent Francji.

1934 Po raz pierwszy transmitowano na żywo uroczystość zaślubin członka rodziny królewskiej. W radiu można było przysłuchiwać się jak przed ołtarzem Opactwa Westminsterskiego przysięgają sobie wierność książę Kentu i Księżniczka Marina.

1947 ONZ postanowiła podzielić Palestynę na dwa państwa: arabskie i żydowskie.

1954 Urodził się Zbigniew Bujak, polityk. Przewodniczący Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ “Solidarność”, współtwórca Unii Pracy, poseł na Sejm od 1991.

1954 Urodził się Joel Coen, reżyser amerykański (Spies Like Us, Barton Fink).

1956 Tytuł z prasy: Położymy kres bezkarności spekulantów biletami kinowymi.

1968 W Wielkiej Brytanii ukazał się album “Two Virgins” Johna Lennona i Yoko Ono.
Wydanie płyty w Stanach Zjednoczonych opóźniła szokująca niektórych okładka przedstawiająca nagich Yoko Ono i Johna Lennona. Dlatego dla potrzeb rynku amerykańskiego przysłonięta została golizna obojga.

1972 Sejm uchwalił reformę władz terenowych. Zlikwidowano gromady i osiedla wprowadzając w ich miejsce istniejące do 1954 roku gminy.

1972 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: „Papa Was A Rolling Stone” – The Tempations. Ten klasyk przypominali następnie także m.in Was (Not Was) oraz George Michael.

1978 W Krakowie urodziła się Ludwika Paleta, meksykańska aktorka polskiego pochodzenia. Gra w telenowelach. W 2007 roku znalazła się na liście 50. Najpiękniejszych latynoskiego wydania People, People en español.

1981 Utonęła Natalie Wood (wł. Natasha Gurdin), amerykańska aktorka filmowa (West Side Story)

1982 Urodził się Sebastian Cybulski, polski aktor.

1983 Zgromadzenie Ogólne ONZ wezwało ZSRR do wycofania się z Afganistanu.

1986 Zmarł Gary Grant, amerykański aktor. Grał między innymi w filmach “Arszenik i stare koronki”, “Notorious”, “Naga prawda”. W 1970 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości.

1987 Przeprowadzono drugie w historii PRL referendum. “Konsultowano” w nim zasady podwyżek i reformy gospodarczej. Porażka władz.

1987 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Heaven Is A Place On Earth” – Belinda Carlisle. Był to jej pierwszy solowy “number one” po rozwiązaniu formacji THE GO GO’S.

1990 Zlikwidowano restrykcje w sprzedaży napojów alkoholowych – wódkę znów można było kupować przed godziną 13.

2001 W Los Angeles w wieku 58 lat zmarł na raka mózgu George Harrison, ex Beatles. Był najmłodszy z liverpoolskiej czwórki. Do Beatlesów dołączył w 1960 roku. Nieśmiały introwertyk – jak określali go koledzy – grał na gitarze i komponował. Zespół zawdzięcza mu aż 22 piosenki, wśród nich bardzo popularną “Here Comes The Sun”. Po rozpadzie kwartetu Harrison nagrał solową płytę “All Things Must Past”, po czym poświęcił się produkcji filmów. Harrisonowi producentowi zawdzięczamy m.in. cykl filmów Monty Pythona.

2006 Zmarł Leon Niemczyk, aktor. W ciągu ponad 50-letniej kariery aktorskiej zagrał w ponad 400 filmach. Do jego najznakomitszych ról należą kreacje w “Nożu w wodzie” Polańskiego i “Pociągu” Kawalerowicza. Niemczyk uznawany był za rekordzistę wśród polskich aktorów pod względem liczby zagranych ról. Był aktywny zawodowo do końca życia. Leon Niemczyk urodził się 15 grudnia 1923 roku w Warszawie.

2009 Lista Przebojów Programu Trzeciego, notowanie 1400: 1. VooVoo – Leszek Mi Mówił, 2. Dido – Don’t Believe In Love, 3. David Gilmour – A Great Day For Freedom.

Imieniny obchodzą: Błażej, Saturnin, Walter, Fryderyk, Filomena

Błażej, po łacinie blaesus znaczy sepleniący, paplający
Błażej to mężczyzna o wybujałej fantazji, niezwykle wrażliwy i stale silący się na oryginalność. Ma uzdolnienia oratorskie, elokwentny. Jednak bywa też impulsywny i nerwowy.

Walter, niemieckie waltan oznacza rządzić, heri – naród, lud, wojsko, czyli Walter to prowadzący wojsko, imię germańskie.

Fryderyk, imię pochodzenia germańskiego (fridu – obrona, opieka, richi – potężny, możny)
Fryderyk więc to możny protektor, obrońca albo też „ten, który w życiu znajdzie protektora”.
Patron dzisiejszego dnia święty Fryderyk z Ratyzbony to zakonnik – augustynianin, zmarły w 1329 roku.