Jakiego Kafki dziś potrzebujemy? W obliczu chaosu i nadziei

W obliczu współczesnych kryzysów, zarówno politycznych, jak i społecznych, wiele osób zadaje sobie pytanie: jakiego Kafki dziś potrzebujemy? Być może twórczości tego wybitnego pisarza należy szukać w jego wyjątkowym spojrzeniu na świat. Może zatem potrzebujemy Kafki, który leżąc pod gruzami, wolną ręką zapisuje co widzi – Kafki wizjonera, który dostrzega więcej niż inni, nawet gdy sam zmaga się z beznadzieją i poczuciem zagubienia.

Friedrich Nietzsche w swoim dziele „Tako rzecze Zaratustra” wspominał o „umarłym za życia”, metaforze, która doskonale pasuje do wielu z nas w dzisiejszym świecie. Wiersz ten przywołuje postać człowieka, który za życia jest skazany na błądzenie w mrokach egzystencji, a jednak potrafi odnaleźć w sobie iskrę radości. To właśnie ta ambiwalencja – z jednej strony uczucie zagubienia, a z drugiej bezgraniczna wesołość – może być kluczowa w odczytaniu współczesnych realiów. Kafka wiedział, że nie ma żadnego kompasu w szalejących sztormach, ale mimo to starał się dostrzegać iskierki nadziei.

Jednym z najciekawszych aspektów myśli Kafki jest brak definitywnych zakończeń, co w kontekście nowego spektaklu opartego na jego twórczości nabiera szczególnego znaczenia. Twórcy spektaklu „Jakiego Kafki dziś potrzebujemy?” uznali brak zakończeń nie za pojęcie przegranych, lecz jako szansę na przedstawienie „[tekst urywa się]” jako zaproszenia do ciągłego poszukiwania sensu i ucieczki od katarzycznej pułapki zamkniętych narracji. Spektakl, który powstaje z inspiracji Dziennikami Kafki, eksploruje miejsca tego wewnętrznego chaosu i rozpadającego się świata, ukazując jednocześnie ślady małej, niedorzecznej nadziei.

W spektaklu, na który składają się różnorodne elementy artystyczne, za scenariusz i reżyserię odpowiadają Adam Borowski, Tadeusz Janiszewski, Marcin Kęszycki oraz Janusz Stolarski. Nad koncepcją artystyczną czuwa Janusz Stolarski, a muzykę stworzył Sebastian Dembski. Intensywność wizji artystycznej wzmacnia video Tomasza Jarosza, który tworzy hipnotyczne obrazy ukazujące złożoną i niepokojącą rzeczywistość. Scenografia autorstwa Tomasza Ryszczyńskiego oraz kostiumy Ewy Tetlak również podkreślają kafkowską atmosferę wszechobecnego niepokoju i alienacji.

Na potrzeby tego wyjątkowego przedsięwzięcia niezbędne były również konsultacje literackie prowadzone przez Łukasza Musiała oraz bogate wykorzystanie światła pod opieką Arkadiusza Kuczyńskiego. Wspólnie tworzą oni fascynujący spektakl, który nie tylko oscyluje wokół znanego i niepokojącego świata Kafki, ale również aktualizuje go poprzez pryzmat dzisiejszych problemów społecznych.

Kalendarium wydarzeń:

Premiera spektaklu „Jakiego Kafki dziś potrzebujemy?” odbędzie się 15 listopada 2023 roku w Teatrze Narodowym w Warszawie. Kolejne pokazy zaplanowane są na 18 oraz 22 listopada. Czas trwania spektaklu wynosi około 90 minut i będzie można go zobaczyć w specjalnie przystosowanej przestrzeni teatralnej, nawiązującej do estetyki ssania i niepokoju prowadzonego przez samego Kafkę.

Ten niezwykły projekt to nie tylko kolejna próba zmierzenia się z legendą wielkiego pisarza, ale także manifest współczesnych artystów, którzy chcą wydobyć żywotność Kafkowskich idei na progu nowej rzeczywistości. W tym sensie spektakl staje się przykładem na to, że literatura może być nie tylko lustrem rzeczywistości, ale także narzędziem do jej przekształcania. Kafkowski duch nadal unosi się nad naszym światem – i być może sam Kafka miałby nam wiele do powiedzenia w obliczu chaosu naszych czasów.