Kalendarium

KALENDARIUM POZNAŃSKIE – 22 KWIETNIA

Fabryka Czekolady Goplana przy ulicy Warszawskiej (najstarsza zachowana fotografia z ok. 1914 r.)  Foto: KMP

22 KWIETNIA Słońce w znaku Byka

Międzynarodowy Dzień Ziemi – obchodzony dla upamiętnienia inicjatywy studentów z Uniwersytetu Stanford (USA).

Brazylia – Dzień Odkrycia

Urodzonym 22 kwietnia nie brak mądrości życiowej, siły woli, ani sił witalnych. Cieszą się niekwestionowanym autorytetem. Życie traktują poważnie i starają się postępować godnie. W sytuacjach spornych potrafią być uparci, a nawet – konfliktowi.

Cytaty na dziś:

Człowiek nie jest bogaty tym, co posiada, lecz tym, bez czego z godnością może się obejść. Immanuel Kant
Wszyscy chcą naszego dobra. Nie dajcie go sobie zabrać. Stanisław Jerzy Lec
Gdy masz próżne taszki, nie siadaj do flaszki. Przysłowie

KALENDARIUM POZNAŃSKIE

1350 Rajcy Kalisza informują rajców Starego Miasta Torunia, że ich kupcy i woźnice nie powinni podróżować żadną inną drogą, jak tylko dawną wielką drogą, prowadzącą przez Kalisz i Konin.

1386 W Poznaniu (do 23.04) przebywał król Władysław Jagiełło.

Władysław_Seyda Foto: wikipedia1863 Urodził się Władysław Seyda, polski prawnik, polityk endecki. Został pierwszym ministrem byłej dzielnicy pruskiej, a w latach od 1922 do 1929 piastował stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. minister (zm. 1939).

Pochodził z rodziny ziemiańskiej. W 1891 r. został adwokatem przy Sądzie Ziemskim w Poznaniu. W 1903 r. uzyskał nominację na adwokata przy Sądzie Wyższym Krajowym. Od 1903 r. był aktywnym członkiem Stronnictwa Demokratyczo-Narodowego. Z ramienia endecji został w 1907 r. wybrany posłem do sejmu pruskiego, od 1912 r. był posłem do parlamentu Rzeszy Niemieckiej. Wielokrotnie prezentował swoje stanowisko w sprawach narodowościowych.

W 1919 r. Seyda wszedł w skład Sejmu Ustawodawczego RP. W 1920 r. został mianowany prezesem Sądu Najwyższego, przewodniczącym Izby ds. byłej Dzielnicy Pruskiej, a w 1924 r. pierwszym prezesem Sądu Najwyższego.

Za brak subordynacji wobec władz po 1926 r., w 1929 r. wraz z sześcioma sędziami Sądu Najwyższego został przeniesiony w stan spoczynku. Po powrocie do Poznania wykonywał zawód adwokata. Był członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.

Piłsudski w Poznaniu Foto: Ze zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu.

Józef Piłsudski w Poznaniu, 25 października 1919 r.; przechodzi przed frontem kompanii honorowej na dziedzińcu dawnego Zamku Cesarskiego, za nim minister b. dzielnicy pruskiej Władysław Seyda.Ze zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu.

1871 Poznański Komitet Teatralny przekształca się w Spółkę Akcyjną pod nazwą „Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego”; uchwalono sprzedaż 1200 akcji po 50 talarów, co miało dać kapitał zakładowy 60 tys. talarów.

Teatr Polski w Poznaniu XIX w

1911 Urodził się Jerzy Mieloch, polski motocyklista, zawodnik Unii Poznań, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, jeniec w hitlerowskich oflagach. Był synem (czwartym dzieckiem) ogrodnika ze Spławia – Andrzeja Mielocha, który w 1912 osiedlił się na Białej Górze w Poznaniu.

Pierwszy motocykl (Rudge 250) otrzymał od matki w wieku 16 lat (w 1927), w tajemnicy przed ojcem, który nie podzielał paski syna. Od 1931 jeździł na Rudge’u 300 w motoklubie Unia Poznań.

W 1935 startował w wyścigu długodystansowym Bielsko-Biała – Poznań, ale go nie ukończył z powodu wypadku. Zajął natomiast drugie miejsce w wyścigu na 200 km wokół Wisły. W 1936 zakupił motor Norton 500, a w 1937 – NSU 500. Były to na owe czasy wysoce zaawansowane technicznie modele. W 1938 został mistrzem Warszawy oraz zajął drugie miejsce w wyścigu w Tallinie.

W sierpniu 1939 został zmobilizowany jako pilot w 3. Bazie Lotniczej w Poznaniu, a po kampanii wrześniowej przeszedł do Rumunii, gdzie został internowany i skąd wrócił do okupowanego Poznania. Gospodarstwo rodzinne przejął okupant niemiecki, a rodzinę wysiedlono do Warszawy. Stał się członkiem Armii Krajowej i walczył w powstaniu warszawskim. Dostał się do niewoli i przebywał w oflagach: Bergen-Belsen, Fallingbostel, Gross Born i Sandbostel. Pod koniec 1945 powrócił do Poznania.

Po wojnie odbudował gospodarstwo ogrodnicze. W 1946 wystartował w ośmiu wyścigach: wygrał Grand Prix Śląska, VII Złoty Kask, Grand Prix Bałtyku, a także wywalczył mistrzostwo Ziem Odzyskanych. Zdobył też mistrzostwo Polski w kategorii 350 cm³.

W latach 1946-1953 sześć razy zwyciężył w zawodach na trawiastym torze motocyklowym na Woli w Poznaniu (Złoty Kask). W latach 1951, 1952 i 1953 zwyciężył w wyścigu o Puchar Pokoju na torze trawiastym. W 1953 ponownie został mistrzem Polski.

Należał do klubu motocyklowego Unia Poznań, był jednym z najzdolniejszych zawodników.  Został pochowany w mauzoleum rodziny Mielochów.

W Poznaniu na Woli odbywały się międzynarodowe wyścigi motocyklowe o Memoriał Jerzego Mielocha. Odbyły się trzy edycje tego wyścigu – w 1974, 1975 i 1976.

Zmarł 4 października 1957 roku w wyniku powikłań pooperacyjnych po tajemniczym wypadku motocyklowy. Trzy dni później dziesiątki tysięcy pogrążonych w żałobie poznaniaków żegnało swojego bohatera w kościele pw. św. Jana Jerozolimskiego na Komandorii. Tego samego dnia Jerzy Mieloch spoczął w rodzinnym mauzoleum na Białej Górze. Ceremonii towarzyszył donośny warkot jego legendarnej “dekawki” oraz kwiaty, które posypały się na piękną gloriettę (notabene w latach 70. odebraną rodzinie Mielochów przez władze PRL) z kołującego nad Chartowem samolotu w barwach Aeroklubu Poznańskiego.

Tak Jerzego Mielocha wspomina Tomasz Szczerbicki w „Świecie Motocykli” 03.03.2014, za: Kuba Ger, Historia ogrodnika, który pokochał motocykle, https://kubagerdotcom.wordpress.com/2014/04/01/206/]

Jerzy Mieloch był perfekcjonistą, a jego zwycięstwa nie były dziełem przypadku. Dbał o kondycję fizyczną – nie pił, nie palił, uprawiał lekkoatletykę i gry zespołowe. Skrupulatne przygotowanie do zawodów było tajemnicą jego sukcesów. Do normalnych działań przed zawodami należała drobiazgowa analiza trasy – pokonywał ją pieszo, badając każdy szczegół.

Startujący z nim zawodnicy wspominali, że mimo wielu sukcesów Mieloch był zawsze skromny, uczynny i bardzo koleżeński. Dla każdego miał pogodny i życzliwy uśmiech. Chętnie dzielił się swoim bogatym doświadczeniem z młodszymi kolegami. Dla wielu był wzorem szlachetnego i honorowego współzawodnictwa.

[Źródła: wikipedia, Piotr Grzelczak, Idol na: http://www.poznan.pl/mim/bm/news/idol,110663.html, Ziółkowska Teresa: Sport w Poznaniu – lata dwudzieste, lata trzydzieste, w: Kronika Miasta Poznania 4/1996, s. 96. Jacek Portala, Poznań chodził na Mielocha, w: Kronika Miasta Poznania, nr 1/2010, s.447-470, Kuba Ger, Historia ogrodnika, który pokochał motocykle., na: https://kubagerdotcom.wordpress.com/2014/04/01/206/]

1911 Założenie Poznańskiej Fabryki Czekolady Luna (później Goplana). Fabryka mieściła się w parterowej, ceglanej hali nakrytej falistym dachem przy ulicy Warszawskiej 9/10. Dziś znajduje się tam Rondo Śródka. Firmę założyli Janusz i Wiesław Wilkońscy.

W pierwszych latach działalności Goplana zatrudniała 30 pracowników. W 1921 roku produkcję przeniesiono na ul. Św. Wawrzyńca na Jeżycach. Fabryka przetrwała wojnę praktycznie niezniszczona, w 1946 została znacjonalizowana, po przemianach w 1989 sprywatyzowana. Kupił ją koncern Nestle, którzy później sprzedał zakład Jutrzence (Grupa Colian). Zakład produkcyjny na Jeżycach dział do końca 2016 roku. [Źródła: Jadwiga Perzyna, Zakłady Przemysłu Cukierniczego Goplana (1911-1969), w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/1970, s.21-46, Kronika Miasta Poznania nr 4/2010, wikipedia]

Fabryka Czekolady Goplana przy ulicy Warszawskiej (najstarsza zachowana fotografia z ok. 1914 r.)
Fabryka Czekolady Goplana przy ulicy Warszawskiej (najstarsza zachowana fotografia z ok. 1914 r.), w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/1970r.]

1923 W dwupiętrowym budynku dawnej składnicy artyleryjskiej przy ul. Artyleryjskiej (obecnie Powstańców Wielkopolskich), otwarto Wielkopolskie Muzeum Wojskowe.
Muzeum powstało już w 1919 roku jako instytucja powołana rozkazem Głównodowodzącego Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim gen. broni Józefa Dowbor Muśnickiego.
Uroczystego otwarcia dokonał Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, 27 października 1919 r., podczas pierwszej, historycznej, wizyty w Poznaniu, głowy odradzanego państwa polskiego.
Pierwotna siedziba muzeum znajdowała się przy Al. Marcinkowskiego 7 w miejscu obecnego nowego skrzydła gmachu Muzeum Narodowego. Był to budynek o niewielkich możliwościach pomieszczenia zbiorów, sięgających kilkunastu tysięcy obiektów.
Większe pomieszczenia otrzymano w roku 1923, przydzielone przez poznańskie Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII. Dwupiętrowy budynek dawnej składnicy artyleryjskiej przy ul. Artyleryjskiej (obecnie Powstańców Wielkopolskich), dostosowano do potrzeb ekspozycyjnych i udostępniono 22 kwietnia 1923 r.
Po wojnie, w której zbiory Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego uległy zniszczeniu, ze względu na uwarunkowania polityczne nie było możliwości przywrócenia muzeum jako instytucji wojskowej. Ostatecznie zdecydowano o podporządkowaniu placówki Muzeum Narodowemu.
Zwrócony przez wojsko gmach Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego przy ul. Ratajczaka zabrało dla swoich potrzeb miasto. Dopiero w roku 1961 uzyskano piętrowy pawilon zbudowany pośrodku Starego Rynku w miejscu średniowiecznych Sukiennic, który otwarto 22 lutego 1963 r. (strony internetowe Muzeum Narodowego w Poznaniu)
Zdjęcie: Piłsudski otwiera http://www.mnp.art.pl/oddzialy/wielkopolskie-muzeum-wojskowe/

1923 W dwupiętrowym budynku dawnej składnicy artyleryjskiej przy ul. Artyleryjskiej (obecnie Powstańców Wielkopolskich), otwarto Wielkopolskie Muzeum Wojskowe.

Otwarcie WMW w drugiej siedzibie_22_04_1923Muzeum powstało już w 1919 roku jako instytucja powołana rozkazem Głównodowodzącego Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim gen. broni Józefa Dowbor Muśnickiego. Uroczystego otwarcia dokonał Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, 27 października 1919 r., podczas pierwszej, historycznej, wizyty w Poznaniu, głowy odradzanego państwa polskiego.

Pierwotna siedziba muzeum znajdowała się przy Al. Marcinkowskiego 7 w miejscu obecnego nowego skrzydła gmachu Muzeum Narodowego. Był to budynek o niewielkich możliwościach pomieszczenia zbiorów, sięgających kilkunastu tysięcy obiektów.

Większe pomieszczenia otrzymano w roku 1923, przydzielone przez poznańskie Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII. Dwupiętrowy budynek dawnej składnicy artyleryjskiej przy ul. Artyleryjskiej (obecnie Powstańców Wielkopolskich), dostosowano do potrzeb ekspozycyjnych i udostępniono 22 kwietnia 1923 r.

Po wojnie, w której zbiory Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego uległy zniszczeniu, ze względu na uwarunkowania polityczne nie było możliwości przywrócenia muzeum jako instytucji wojskowej. Ostatecznie zdecydowano o podporządkowaniu placówki Muzeum Narodowemu.

Zwrócony przez wojsko gmach Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego przy ul. Ratajczaka zabrało dla swoich potrzeb miasto. Dopiero w roku 1961 uzyskano piętrowy pawilon zbudowany pośrodku Starego Rynku w miejscu średniowiecznych Sukiennic, który otwarto 22 lutego 1963 r.  [Źródło: strony internetowe Muzeum Narodowego w Poznaniu]

1940 Wprowadzenie podziału Poznania na 17 dzielnic. Stare Miasto (Altstadt), Główna (Oststadt), Śródka (Heinrichstadt), Antoninek (Seehof), Komandoria (Johannistal), Żegrze (Bamberg), Starołęka (Luisenhain), Wilda (Wilde), Junikowo (Lenzingen), Łazarz (Hermannstadt), Jeżyce (Jersitz), Ławica (Steineck), Pasrskie (Niederfelde), Strzeszynek (Sedan), Golęcin (Golnau), Winiary (Weinern) i Naramowice (Guntershausen).

Mapa Poznania 1940 Foto: Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

1987 W zakładowym Domu Kultury “Stomil” zorganizowano imprezę pod hasłem: “Komputer dla reformy”. Prezentowano mikrokomputery najnowszej generacji, ich dodatkowe oprzyrządowanie a także podstawowe oprogramowanie.

ZDARZYŁO SIĘ 22 KWIETNIA

1370 W Paryżu położono kamień węgielny pod twierdzę obronną Bastylię.

1500 Portugalski żeglarz Pedro Alvarez Cabral odkrył Brazylię. Początkowo nazywana była Wyspą Prawdziwego Krzyża, obecna nazwa upowszechniła się już w XVI wieku od eksportowanego drewna „brasil”.

1576 Stefan Batory przybył pod Kraków na sejm koronacyjny.

1760 Pewien belgijski lutnik, którego nazwisko zagubiło się w zawierusze dziejów, przeszedł do historii jako pierwszy udokumentowany użytkownik wrotek.

Zapewne tak by się nie stało, gdyby młody człowiek nie chciał się popisać i nie wjechał na wyżej wspomnianym środku lokomocji, grając jednocześnie na skrzypcach, na pewne londyńskie przyjęcie. Niewątpliwie przecenił swoje możliwości, gdyż jego fantazyjne wejście zakończyło się na lustrze.

1823 R.J. Tyers opatentował łyżworolki.

1838 Brytyjski parowiec Sirius przepłynął Ocean Atlantycki jako pierwszy statek o napędzie parowym. Pokonanie trasy z Anglii do Nowego Jorku zajęło mu 18 dni i 10 godzin.

1891 Urodził się Teofil Ociepka, polski malarz, prymitywista, teozof. Jeden z przywódców Janowskiej Gminy Okultystycznej. Obok Nikifora najbardziej znany polski reprezentant prymitywizmu, jego twórczość osiągnęła światowe uznanie. (zm. 1978).

1899 Urodził się Vladimir Nabokov, amerykański pisarz pochodzenia rosyjskiego. Autor m.in. Lolity. Jego twórczość należy do najwybitniejszych osiągnięć w zakresie obu literatur, do których należy, zarówno rosyjskiej jak i angielskiej. (zm. 1977).

1908 Urodził się Ludwika Wawrzyńska, bohaterska polska nauczycielka.

W dniu 8 lutego 1955 z narażeniem własnego życia uratowała czworo dzieci wynosząc je z płonącego domu. Doznała przy tym tak dotkliwych poparzeń, że mimo wysiłków lekarzy i zastosowania najnowocześniejszych na owe czasy metod leczenia nie zdołano uratować jej życia. Na jej cześć powstały wiersze, m.in. Wisławy Szymborskiej i Leopolda Staffa, a jej imię nadano wielu polskim szkołom oraz ulicom.

1916 Urodził się Yehudi Menuhin, jeden z najwybitniejszych skrzypków, dyrygent, założyciel orkiestry „Simfonia Varsovia”.

Jako 13 – latek dał koncert, po którym wzruszony Albert Einstein wyznał: „Teraz już wiem, że istnieje Bóg”. Inni wielbiciele oceniali skromniej, że „w jego skrzypcach mieszka anioł”. Ale też nie wzbudzał samych zachwytów. Krytykowano go, że ledwie dwa lata po wojnie on, Żyd zagrał dla Niemców. Przerażony dramatyczną sytuacja Palestyńczyków wywołał szok porównując Izrael do nazistowskich Niemiec.

1923 W Dallas urodził się Aaron Spelling, jeden z największych producentów w historii telewizji amerykańskiej, scenarzysta, aktor i reżyser. Pomysłodawca takich seriali jak Dynastia, Czarodziejki, Melrose Place, Aniołki Charliego, Statek miłości, Starsky i Hutch, Siódme niebo i Beverly Hills 90210. (zm. 2006).

1937 Urodził się Jack Nicholson, amerykański aktor. Jedna z największych gwiazd Hollywood. 11 razy nominowany do Oscara 3-krotnie nagrodzony, za role w filmach: “Czułe słówka”, “Lot nad kukułczym gniazdem” i “Lepiej być nie może”. Znane role: “Chinatown”, “Batman” i “Czarownice z Eastwick”.

1944 Urodził się Steve Fossett, amerykański milioner i podróżnik, którego hobby było bicie różnego typu rekordów (na swoim koncie miał około 115 pobitych rekordów). Swoją fortunę zdobył na amerykańskiej giełdzie papierów wartościowych. (zm. 2008).

1955 W Olsztynie urodziła się Izabela Trojanowska, polska piosenkarka, aktorka.

Pierwszy sukces, pod panieńskim nazwiskiem Schütz, odniosła na Festiwalu Pieśni Sakralnej Sacrosong w Chorzowie w 1971 jako członkini chóru, wygrywając nagrodę im. Maksymiliana Kolbego, którą wręczył kardynał Karol Wojtyła. W 1972 jako solistka wzięła udział w Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze (zdobyła nagrodę Związku Kompozytorów Radzieckich) i na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu (nagroda za debiut). W 1980 rozpoczęła karierę rockową śpiewając z Budką Suflera. W tym okresie lider tego zespołu Romuald Lipko skomponował dla niej kilka piosenek, które stały się przebojami: Wszystko czego dziś chcę, Tyle samo prawd ile kłamstw. W 1982 r. nagrała z Tadeuszem Nalepą płytę Pożegnalny cyrk, która zawierała utwory silnie krytykujące stan wojenny; płyta ta czekała na wydanie 11 lat. W tym okresie Trojanowska była z jednej strony atakowana przez “Solidarność” za pokazany w telewizji występ w Sali Kongresowej, a z drugiej strony szykanowana przez władzę za odmowę kolejnych występów. Trojanowska zdecydowała się na emigrację, przebywała w Holandii, USA, Anglii, a w 1987 osiadła w Berlinie Zachodnim.

1957 W Gdańsku urodził się Donald Tusk, polski polityk, premier, przewodniczący Platformy Obywatelskiej.

1962 Urodził się Tomasz Konecki, polski reżyser filmowy (Ciało, Testosteron, Lejdis).

1967 Amerykańska sonda „Surveyor III” jako pierwsza dotknęła gruntu Księżyca.

1967 Na brytyjskich listach przebojów pojawił się utwór “Arnold Layne” zespołu Pink Floyd, pomimo, że kierownictwo radia BBC nie dopuściło tego nagrania na antenę.

1969 John Lennon i Paul McCartney nagrali piosenkę “The Ballad of John and Yoko”. Tego samego dnia Lennon zmienił swoje drugie imię z Winston na Ono.

1970 Po raz pierwszy obchodzono Dzień Ziemi.

1979 W Bystrzycy Kłodzkiej urodził się Artur Chamski, polski aktor i wokalista.

1982 Urodził się Ricardo Izecson dos Santos Leite – Kaká, brazylijski piłkarz. Jeden z najważniejszych graczy Milanu i reprezentacji Brazylii. 2 grudnia 2007 Kaká otrzymał Złotą Piłkę, zostając zwycięzcą plebiscytu tygodnika France Football na najlepszego piłkarza grającego w Europie. Trzy tygodnie później odebrał z rąk Pele nagrodę FIFA dla najlepszego piłkarza kończącego się roku (World Player of the Year).

1987 W Lublinie urodził się Mateusz Sawrymowicz, polski pływak, mistrz świata.

1991 W Madrycie, podczas spotkania (trwało do 29.IV.) sygnatariuszy traktatu w sprawie Antarktydy przyjęto zakaz eksploatacji wszystkich surowców mineralnych na tym kontynencie, obowiązujący przez 50 lat.

2000 Nr 1 amerykańskiej listy przebojów: “Maria Maria” – Santana feat. The Product G&B; US Top Album “No Strings Attache” – N SYNC.

2001 Nr 1 brytyjskiej listy przebojów: “Survivor” – Destiny’s Child; UK Top Album “Just Enough Education to Perform” – Stereoohonics.

2002 W Daewoo-FSO zawieszono produkcję Poloneza. W praktyce oznaczało to jej zakończenie.

PolonezCaroPlus Foto: CC

Imieniny obchodzą: Anzelm, Bartosz, Feliks, Kaja, Leonia, Leon, Łukasz

Leonia jest niepoprawną marzycielką. Bywa dość zaradna, ale nie przejawia zdolności organizatorskich. Nie potrafi podejmować ryzyka, ale jest szalenie towarzyska, kocha rodzinę i dom. Bardzo lubi czytać książki, chodzić do teatru i składać wizyty.

Imię Leon ma grecko-łaciński rodowód. Osoba tak nazwana jest odważna, szybko podejmuje decyzje, nie cofa się przed niepowodzeniem. Posiada wybitnie rozwinięty zmysł intuicji. Jest inteligentny, kulturalny i sprawiedliwy. Lojalny wobec władzy i koleżeński w pracy. Lubi działać społecznie.

Imię Łukasz ma łacińskie pochodzenie, znaczyło “pochodzący z Lukanii”, krainy w południowych Włoszech. Osoba tak nazwana jest człowiekiem systematycznym, przywykłym do stosowania w życiu naukowej metodyki postępowania, trafnie analizującym zjawiska. Punktualny, pilny, pracowity. Jako mąż – przykładny, jako ojciec – wzorowy.

Użyte w artykule zdjęcia: wikipedia, Ze zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych w Poznaniu. , Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, CC, Shareif - poznan.wikia, zdjęcie ze strony kultura.poznan.pl, P Grzelczak Idol, PSS Spolem - Cyryl, Kronika Miasta Poznania, nr 3 / 1970r., MOs810, lic. CC, KMP

Dodaj komentarz

kliknij by dodać komentarz