„Pan Pan RDK” – Poznańskie centrum neoekspresjonistycznego zgiełku Radka Szlagi

Poznań raz jeszcze udowadnia, że jest naczelnym punktem na mapie artystycznych eksploracji, szczególnie jeśli mowa o sztuce współczesnej na styku lokalności i globalnego kontekstu. W przestrzeniach miejskiej galerii właśnie otwiera się wystawa „Pan Pan RDK” – niesamowita ekspozycja prezentująca prace Radka Szlagi, polskiego artysty, który od wielu lat miesza kartońskie realia Los Angeles z nostalgią i przegrzanym humorem polskiej transformacji. To wydarzenie nie tylko dla znawców, ale i dla wszystkich spragnionych malarskiej odwagi, która przekracza granice tradycyjnego groteskowego przekładu rzeczywistości.

Radek Szlaga – most między dwoma światami

Czterdziestoczteroletni artysta to postać, która wyrwała się z korzeni, by na dwa sposoby wyrażać współczesność. Jego twórczość to zręczne balansowanie pomiędzy dwoma uniwersami: polskim krajobrazem posocjalistycznym i amerykańską awangardą, gdzie pluralizm form oraz eksperymenty artystyczne szukają swego odbicia. Radek Szlaga nie boi się prowokować, redefiniując pojęcia humoru i złego smaku – tych samych pojęć, które stały się paliwem jego malarskiego napędu przez ostatnie cztery dekady. Jego styl neoekspresjonistyczny jest jednocześnie chłodnym komentarzem i gorącym wykrzyknikiem, świadectwem czasów przemian, których był i jest aktywnym uczestnikiem.

Jego pejzaż artystyczny idealnie oddaje ostatnia praca „Decade of Decay” („Dekada rozkładu”) – dzieło eksplorujące dychotomię życia między Ameryką a Polską, metaforyczny rozkład i odradzanie się w duchu postmodernistycznego chłodu, ale też chaosu i skrajnej emocjonalności. To nader aktualna wypowiedź kogoś, kto rozumie, że tożsamość Polonii istnieje jako skomplikowana mozaika doświadczeń.

Poznań – kolebka artystycznej tożsamości

Poznań od zawsze był dla Szlagi nie tylko miejscem edukacji, ale i kuźnią artystycznej myśli oraz specyficznego humoru. Tu ukończył Akademię Sztuk Pięknych w 2005 roku, ku chwale uzyskując dyplom z wyróżnieniem w dziedzinie malarstwa, a kilka lat później uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu (2011). To właśnie tutaj nauczył się swobodnie poruszać pomiędzy tym, co wymyślone i tym, co realne, a także zawiłym folklorem miejskiego życia.

Grupa PENERSTWO — głos pokolenia marginalizowanego

Jednym z najważniejszych akcentów w życiorysie Radka Szlagi była przynależność do grupy PENERSTWO – kolektywu założonego w 2007 roku. PENERSTWO to nie tylko nazwa; to symbol pokoleniowego buntu i deklaracji sprzeciwu wobec sztuki oficjalnej i norm estetycznych. W skład grupy weszli artyści tacy jak Wojciech Bąkowski, Piotr Bosacki, Tomasz Mróz, Konrad Smoleński oraz silne kobiece głosy: Magdalena Starska i Iza Tarasewicz. Choć słowo „penerstwo” w poznańskim slangu oznacza klasy społecznej marginesu, dla artystów stało się ono codziennym manifestem tożsamości – alegorią outsiderów tworzących bezkompromisowy sztorm w spokojnym miejskim pejzażu.

Na początku działalności grupa mogła wydawać się chaosem estetycznym – bez jasno określonego stylu czy jednej linii programowej. Jak wspomina Szlaga, było to „śmiałe posunięcie w próżni”, a jednocześnie „samonapędzająca się machina”, która swobodnie krążyła między teatralnym performance’em, dźwiękowymi improwizacjami i malarstwem neoekspresjonistycznym. PENERSTWO funkcjonowało niczym boysband – zderzenie młodzieńczej energii i bezkompromisowego drapieżnego humoru, które z czasem zaowocowało integracją różnych artystycznych energii.

„Pan Pan RDK” – wystawa-kapsuła czasu

Ekspozycja „Pan Pan RDK” to projekt wyjątkowy pod wieloma względami. Na parterze oraz w piwnicach galerii widzowie mają okazję zanurzyć się w świat PENERSTWA: zobaczyć prace wszystkich członków grupy oraz ważne artefakty pokazywane po raz pierwszy lub po długim czasie – nagrania audio-wideo oraz kostiumy używane podczas kultowych performensów. Ta część wystawy staje się prawdziwą kapsułą czasu – miejscem, gdzie twórczość pulsuje energią awangardowej rewoltowej spontaniczności.

Warto zwrócić uwagę na wyjątkową pozycję dzieła „Ziemiak Ziemek” – książki stworzonej przez Szlagę wraz z Wojciechem Bąkowskim. To esencja ich wspólnej kreatywności wypływająca ze specyficznego nurtu tekstowo-wizualnego eksperymentu, który do dziś pozostaje jedną z najbardziej enigmatycznych pozycji w polskim kręgu sztuki niezależnej.

Nie sposób nie wspomnieć także o powrocie na wystawie pracy Magdy Starskiej „Ice Melting” (2008). Ta instalacja interaktywna jest doskonałym przykładem zdolności PENERSTWA do łączenia minimalistycznej formy z potężnymi emocjami oraz ekonomią środka wyrazu.

Kalendarium wydarzeń towarzyszących wystawie:

• 5 maja 2024 – otwarcie wystawy „Pan Pan RDK” w Galerii Miejskiej Poznania
• 12 maja 2024 – panel dyskusyjny „Sztuka neonów i marginesu: historia grupy PENERSTWO”
• 19 maja 2024 – projekcja archiwalnych performansów grupy PENERSTWO i koncert Wojciecha Bąkowskiego
• 26 maja 2024 – warsztaty twórcze z Radkiem Szlagą dla młodych artystów
• 2 czerwca 2024 – finisaż wystawy z udziałem wszystkich członków PENERSTWA oraz specjalną prezentacją książki „Ziemiak Ziemek”

„Pan Pan RDK” to wystawa obowiązkowa dla tych, którzy chcą zrozumieć ewolucję polskiej neoawangardy oraz poznać dzieła jednego z najważniejszych współczesnych artystów polskiego pochodzenia na światowej scenie. Poznań znów tym wydarzeniem potwierdza swoją rolę miasta dynamiczne twórczości i dialogu między pokoleniami. Radek Szlaga zaprasza do swojej fascynującej podróży po dekadzie rozkładu i narodzin nowej jakości sztuki współczesnej, która nie boi się kontrowersji i prowokacji – bo chyba właśnie tego dziś potrzebujemy najpilniej.